Spannend misdaaddrama uit adembenemend Nieuw-Zeeland

Jane Campion wist in 1993 als eerste vrouw een Gouden Palm op het festival van Cannes te winnen met “The Piano”. Iedere keer als ik de film zie, word ik opnieuw verpletterd: door het verhaal, door de beelden van de woeste Nieuw-Zeelandse natuur, door de soundtrack en door het spel van Harvey Keitel en Holly Hunter. De laatste speelt ook een rol in “Top of the Lake”, de zesdelige serie die Campion maakte in opdracht van de BBC. Hij wordt nu op de late woensdagavond door Canvas uitgezonden en is binnenkort ook op de Nederlandse televisie te zien, want de VPRO kocht hem aan.

Holly Hunter speelt een feministische goeroe die meer zwijgt dan spreekt en samen met haar getormenteerde volgsters is neergestreken in een uithoek van Nieuw-Zeeland, aan de rand van een meer. Het is de bedoeling dat de vrouwen daar in een zelfgebouwd containerdorp allerlei trauma’s verwerken die ze gedurende hun leven hebben opgelopen en die hen uiteraard door mannen zijn aangedaan. In datzelfde meer is vlak daarvoor het 12-jarige meisje Tui het ijskoude water ingelopen. Na medisch onderzoek blijkt ze vijf maanden zwanger te zijn. Als haar hulp is aangeboden door de jonge vrouwelijke detective Robin Griffin, gespecialiseerd in jongeren, verdwijnt ze vlak daarna.

Langzaam maar zeker ontrolt zich het verhaal dat vele lagen blijkt te bevatten. Centraal staat de zoektocht naar Tui door Griffin, op hartveroverende wijze gespeeld door de roodharige Elisabeth Moss die we kennen van “Mad Men”. Griffin blijkt afkomstig uit de streek, maar slechts tijdelijk op bezoek uit Australië, waar ze jaren geleden om een -zoals later blijkt- huiveringwekkende reden naar toe is geëmigreerd. Er zijn meerdere geheimen die nauw met elkaar verweven zijn, net zoals de levens van de mensen in deze verstikkende gemeenschap. Met vooral desastreuze gevolgen voor de kinderen die er opgroeien.

“Top of the Lake” is geen doorsnee detective. Dat kan ook niet als hij gemaakt is door een regisseuse als Campion. De fotografie van het landschap en de overweldigende natuur is adembenemend. De karakters zijn over het algemeen rauw, maar roepen wel empathie op en worden zeer geloofwaardig vertolkt. De plotwendingen zijn doeltreffend gedoseerd en verrassend. Er is liefde en er is seks, maar zonder clichés. En beetje bij beetje begin je te begrijpen hoe het is om te leven in een kleine, geïsoleerde gemeenschap met maar weinig middelen van bestaan. En welke consequenties dat heeft als het gaat om vrijheid, gerechtigheid, veiligheid.

De vrouwen onder leiding van hun feministische goeroe veroorzaken alleen al door hun komst en aanhoudende aanwezigheid een aardverschuiving in de heersende machtsverhoudingen. Dat het jonge zwangere meisje Tui zich er openlijk en letterlijk aan onttrekt door zwanger en wel weg te lopen en onvindbaar te blijven, zet uiteindelijk werkelijk alles op zijn kop.

Als kijker kun je a.s. woensdag om 23.15 uur inhaken op Canvas voor de één na laatste aflevering. Of je kunt netjes wachten tot de VPRO begint met het uitzenden van “Top of the Lake”. Maar ik heb een beter plan. Schaf de serie aan. Soms is de cliffhanger namelijk zo ijzingwekkend, dat een hele week wachten onverdraaglijk is. Dan mòet je weten hoe het verdergaat. Onmiddellijk. En dat kan dan!