Wanneer ploft de Amerikaanse ballon?

Onheilsprofeten heb je altijd en op zeker moment krijgen ze gelijk. Zo heb je superbelegger Marc Faber (Dr. Doom), die onlangs nog een aandelencrash voorspelde in de 2^e helft van 2014.

Tot de bekende pessimisten rekenen we ook de Amerikaanse econoom Nouriel Roubini (eveneens Dr. Doom genoemd), die de Amerikaanse huizenbubble en daarop volgende kredietcrisis al voorspelde in 2005, of de Amerikaanse econoom Robert Wiedemer en zijn team. Ook zij hebben de crash van 2007/2008 vrij accuraat voorspeld.

Het lastige is dat al deze “Dr. Dooms” vrijwel continu pessimistische uitspraken doen en daar soms ook geld aan verdienen, door lezingen, boeken, of gespecialiseerde beleggingsadviezen. Omdat veel van deze voorspellingen helemaal niet uitkomen, begin je te twijfelen aan de waarde ervan.

Onlangs schaarde ook multimiljardair Donald Trump zich in de rij van de pessimisten. Tijdens een interview op Fox News met sterreporter Greta van Susteren, verklaarde Trump dat Amerika zich in dezelfde categorie bevindt als landen als Griekenland of Spanje en balanceert op de rand van de financiële ondergang.

Volgens Trump zijn de Verenigde Staten is niet langer een rijk land, maar een schuldoverladen land, waarvan het lot uiteindelijk bepaald zal worden door andere partijen. Trump denkt dat er vroeg of laat een “downgrade”zal plaatsvinden van de Amerikaanse staatschuld, die al meer dan 100% van het BBP beslaat.

De Amerikaanse staatsschuld bedraagt momenteel ongeveer 17 biljoen dollar (dat is 17 met een hele hoop nullen). Volgens Trump zal de staatsschuld niet meer te houden zijn als deze in de categorie 20 tot 21 biljoen dollar zal komen. Hij spreekt over een ballon, die vroeg of laat zal klappen. Trump is al langer een criticaster van president Obama, die hij verwijt zaken mooier voor te stellen dan ze zijn.

Zo is Trump uitermate sceptisch tegenover de officiële werkloosheidscijfers. De officiële werkloosheid in de V.S. bedraagt momenteel ongeveer 6,3%, maar volgens Trump is er in werkelijkheid sprake van een werkloosheid van rond de 15 tot 16%.

Het is moeilijk om aan te geven of en wanneer de onheilsvoorspellers gelijk zullen krijgen, maar dat de situatie levensgevaarlijk is kan een ieder bedenken. De schuldencrisis van 2007/2008 is door Amerika bestreden door nóg meer schulden te maken, aangemoedigd door neo-keynesianen als Paul Krugman, in plaats van te hervormen en de welvaartsstaat aan te passen aan de nieuwe realiteit van de global economy. Daardoor lijkt er inderdaad sprake te zijn van een ballon. Los van de opgelopen staatsschuld, is de geldhoeveelheid in de V.S. sinds 2008 met 300% toegenomen, door alle maatregelen van de Fed.

Nu doet het vreemde verschijnsel zich voor dat ondanks de spectaculair toegenomen geldhoeveelheid, veel westerse landen eerder te maken hebben met deflatie dan met inflatie. Dit komt omdat de reële economie nog steeds in recessie (of bijna-recessie) verkeert en veel geld in reserve wordt gehouden door banken, danwel geïnvesteerd wordt in aandelen en staatsobligaties, aangezien gewoon sparen geen zin heeft door de extreem lage rente.

Dit is nu juist een combinatie van risicofactoren, die op enig moment weer kan leiden tot inflatie, bijv. wanneer er een beurscrash ontstaat (om wat voor reden dan ook). Veel aandelen en obligaties zullen dan in paniek verkocht worden waardoor geld alsnog in het monetaire systeem terecht komt.

Volgens sommige economen zoals de Amerikaan Robert Wiedemer, bekend van het boek The Aftershock Investor, komt de tweede klap (na de eerste in 2008) binnenkort op ons af en zal heftiger zijn dan de eerste. Wiedemer voorziet dat de inflatie sterk zal oplopen na de onvermijdelijke beurscrash. Hij denkt dat de inflatie eerst zal oplopen tot ca. 10%, op de lange termijn voorziet Wiedemer zelfs inflatiecijfers van rond de 100%. Ik moet hier aan toevoegen dat ook Wiedemer zijn geld verdient met beleggingsadviezen, zoals investeren in goud, en daarom mogelijk een belang heeft om met dergelijke negatieve voorspellingen te voorkomen.

Al deze doem-voorspellingen bekijk ik daarom met een zekere mate van argwaan. Toch lijkt mij op grond van een gezond verstand redenering, dat de combinatie van een enorm toegenomen geldhoeveelheid in de V.S. (+300% sinds 2008), kunstmatig opgeblazen beurskoersen door extreem lage rente, de bijna overal in het Westen stagnerende economie en de structureel hoge werkloosheid (al dan niet verborgen), een fatale combinatie is, die vroeg of laat tot ongelukken zal leiden.