Het boze oog

Dirkse gebruikte daarvoor een klassiek verhaal van Marten Toonder over de Heer Bommel en Tom Poes. Het betrof de Tijwisselaar, die bij wijze van spreken het getij laat verlopen door de bakens te verzetten. Nu ben ik altijd een oplettend lezertje geweest van de kronieken van OBB waardoor ik me nog wel een ander gepast verhaal wist te herinneren. Het Boze Oog uit 1961, opgetekend in de bundel "Als je begrijpt wat ik bedoel", uitgegeven door De Bezige Bij in 1967, waaraan ik gaarne enige woorden zou willen wijden.

Het verhaal speelt zich af aan de andere kant van de Zwarte Bergen in de landstreek Lammermoer, rond het dorp Ooikooi, waar we ons duo aantreffen op een korte vakantie reis in de Oude Schicht, het trouwe voertuig van de heer Bommel. Bij een heuvelafdaling bedierf een grote plas slik echter het ragfijne rijwerk van de voorzichtig sturende heer, waardoor een rechtvaardig dopheide-voortkruiende inboorling van het rechte pad werd geslagen, rechtstreeks de modder in. Het werd vastgesteld dat Bommel hieraan echter niet schuldig was. Hij was slechts een nieuwerwets werktuig in de handen van het kwade. Dit waren de zwarten, die het boze oog hadden. De witte dorpelingen van Ooikooi prentte deze boodschap regelmatig in bij allerlei kleine rampen en andere ongemakken die Bommel leken te achtervolgen gedurende zijn verblijf aldaar en waarbij steeds een zwarte op de achtergrond werd waargenomen.

Deze zwarten waren voormalige dorpelingen, witten, die al die rampspoed hadden veroorzaakt omdat ze het boze oog hadden. Daarom werden ze zwartgemaakt en verjaagd naar de nabijgelegen bossen. Bommel kennende, kon het niet anders dan dat hij besloot om een einde te maken aan dergelijke misstanden en men kon dan ook spoedig beweging waarnemen op de Lammermoerse vlakte waar de bevolking van Ooikooi uitrukte, gewapend met heidevorken en stokken, met aan het hoofd een vastberaden Heer Bommel om het bos te zuiveren van de bozen en hun kunsten.

Door één van de gebruikelijke listen van Tom Poes kwam het echter niet tot een treffen. Deze had inmiddels contact gelegd met de zwarten en kwam gaandeweg tot het inzicht dat het boze oog alleen bestond in de verbeelding van de dorpelingen, wiens tongen zwart waren door het drinken van dopdroesem. Bij nader inzien waren de rampen alleen maar het gevolg van achterstallig onderhoud en verwaarlozing en de aanwezigheid van zwarten daarbij was puur toeval.

Uiteindelijk werd de ongewenste tegenstelling tussen de witten en zwarten verwijderd door een andere list van Tom Poes. Hij had ontdekt dat zwarte tongen van de dorpelingen weer rood konden worden gemaakt door het drinken van een aftreksel van puimkruid en wist dit brouwsel heimelijk aan de bevolking van Ooikooi toe te dienen. En inderdaad, dat stopte de zwartsprekerij.

Het verhaal is op zich wat gecompliceerder en bevat ook een onmogelijke love story tussen een witte en een zwarte. Dit om een breder publiek te bereiken, wed ik. Ook sierde het Bommel dat hij zijn dwaling zeer tijdig inzag en dat hij er alles aan deed om effecten daarvan te beperken. Maar dat doet niet af aan de moraal van het verhaal: roddel en achterklap is de bron van het kwaad.

Hoe laat zich dat alles nu duiden in klimaatsdiscussie? Hiertoe is het wellicht aardig om de toespraak van de heer Bommel te vergelijken met de woorden van een andere telg van een aanzienlijk geslacht.

Bommel zei: "Maar nu is het uit. We gaan het kwaad met wortel en tak uitroeien. Houd de gemeente bij elkaar." En Kennedy zei: "There should be a law that lets authorities punish skeptics and deniers - those who engage in “selling out the public trust.”"

Maar wat deze skeptics en "deniers" - de zwarten - doen, is gewoon bedrijven van wetenschap. Lach niet, het is echt waar. Ik zal dat nu aantonen.

Wetenschap is simpelweg de toepassing van de wetenschappelijke methode in een aantal stappen: waarnemen, idee, analyse, voorspelling, test. Als de test slaagt, kan de premisse waar zijn, maar verdere testen kunnen alsnog op het tegendeel wijzen. Faalt de test echter dan is ze onwaar. Men kan een idee, hypothese of theorie weliswaar aannemelijk maken maar men kan het nooit bewijzen. Men kan de theorie echter wel falsificeren; de Popperiaanse filosofie over de kern van de wetenschap(1).

Hoe werkt de wetenschappelijke methode dan bij klimaatsverandering door radiatieve(2) gassen in de atmosfeer? Deze begint met de waarneming, de CO2 in de atmosfeer neemt toe, in de analyse daarvan onderzoeken we causale verbanden (zou A de oorzaak zijn van B?) Zou een toename van radiatieve gassen in de atmosfeer (gevaarlijk veel?) opwarming kunnen veroorzaken? Dat is een legitieme vraag, evenals zijn tegenhanger: toename van radiatieve gassen in de atmosfeer verhoogt de uitstraling en daarmee zou het meer kunnen afkoelen. Het heeft geen zin om hierover te debatteren want de natuur beslist wat er werkelijk gebeurt. We kunnen alleen voorspellen wat er zou moeten gaan gebeuren wanneer de premisse waar is, zij het met de natte vinger of met de meest gecompliceerde klimaatmodellen. Maar uiteindelijk moet het dan (gevaarlijk veel?) warmer worden. Dat is de test, die we nu aan het doen zijn.

Maar na een kleine twee decennia echter is het duidelijk geworden dat geen enkele voorspelling of verwachting of projectie in die richting is uitgekomen.

Even een grapje tussendoor.'Komt een klimaatswetenschapper bij de dokter en zegt: "Dokter, Ik heb zo'n last van ........"
Zegt de dokter: "Waarom die pauze?"
De wetenschapper - diepe zucht - : precies!

Over zo'n falen nu van de voorspellingen is de wetenschappelijke methode heel duidelijk. Richard Feynman, één van de meest vermaarde natuurkundigen uit de Verenigde Staten, placht dat als volgt uit te leggen: (op 39 sec)

Dus alle inmiddels 52 excuus ad hoc hypothesen over de stop van de opwarming ten spijt, de voorspellingen waren fout en daarmee de premisse van (gevaarlijk veel) opwarming door de toename van CO2 in de atmosfeer. Dat is de boodschap van de sceptici. Het wordt echter nog erger.

Reddingspogingen van "Thermageddon", al dan niet met gesjoemel met getalletjes, zijn pogingen om "global warming" aan falsificatie te onttrekken. Een doodzonde in de wetenschap. Iets wat juist/waar/correct is, kan alle pogingen tot falsificatie doorstaan en mag daaraan niet worden onttrokken. Daarmee houdt het op wetenschappelijk te zijn.

Maar wat moet je hier nu mee als je toevallig een rechtgeaarde wereldredder bent en precies weet hoe een duurzame groene toekomst eruit moet zien, al badend in de bewondering van je volgelingen en dromend van de lauweren die je zult oogsten wanneer je dat gevecht hebt gewonnen? Dan is "global warming" toch zeker een onmisbaar godsgeschenk? Dat kan niet en mag niet en zal niet onwaar zijn. Onbestaanbaar! Het is dus volstrekt duidelijk dat de sceptici het boze oog hebben en de bron van alle ellende zijn. Zijn ze niet schuldig aan hurricane Katrina en het uitroeien van de ijsberen? Allemaal gefinancierd door andere boze ogen met lugubere bedoelingen. Maak ze zwart!

Dit is mijn visie over het boze oog in het klimaatdebat en er is maar één oplossing: aftreksel van puimkruid.

---

Noten:
(1) Karl Popper, 1934, The Logic of Scientific Discovery

(2) In de volksmond spreekt men hier van broeikasgassen in plaats van radiatieve gassen. Dit is echter een kanjer van een vergissing, en daarom volg ik de volksmond niet.

Aldus André Bijkerk.

André Bijkerk is een oud militair die zich als doel heeft gesteld om de raadselen rond de ijstijden, Venus en klimaatveranderingen op te lossen.

Voor mijn eerdere DDS-bijdragen zie hier.

-