Het poldermoeras gedempt

Femke Halsema begon gisteren met een redelijk oppositieverhaal in Buitenhof: ze pleitte voor een tactiek waarbij het CDA moet worden losgeweekt van de coalitie door middel van parlementaire samenwerking op bepaalde omstreden dossiers. Ze noemde de beeldvorming omtrent de links-rechts-tegenstelling die rechtse partijen zouden koesteren heilloos. Dat mag allemaal, dat hoort bij het oppositievoeren, maar Halsema vergaloppeerde zich door tussen neus en lippen door links weer eens te afficheren als appellerend aan het verstand en het rechtse gedoogkabinet in verband te brengen met de onderbuik. Haar betoog ontaardde daarmee en werd in een klap van alle redelijkheid ontdaan, rechtse kiezers kregen een kijkje in de linkse keuken en zagen dat Halsema zelf (onbedoeld, maar oprecht) het vuur van de links-rechts-tegenstelling aanwakkerde.

Halsema trachtte het beeld te ontkrachten dat links kennelijk bij rechtse kiezers veronderstelt, namelijk dat linkse partijen de schuld krijgen van de problematiek rond de 3 I's terwijl CDA en/of VVD vanaf het ontstaan ervan onafgebroken deel uitmaakten van het kabinet. Ze refereerde daarbij ook aan de paarse kabinetten, maar vergat daarbij te vermelden dat de rechtse partijen (i.c. dus feitelijk alleen de VVD) zich de handen op de rug lieten binden v.w.b. islam, immigratie en integratie. Ze mochten wat economische puntjes binnenhalen, maar de grote maatschappelijke thema’s bleven ongemoeid en werden alleen door Bolkestein aangekaart. Die werd destijds dermate fel aangevallen dat ze van het toneel verdwenen tot ze pas jaren later weer door Fortuyn werden geagendeerd.

De rechtse partijen valt achteraf hooguit te verwijten dat ze de maatschappelijke impact van de problematiek rond de 3 I’s hebben onderschat. Die onderschatting is nu verdwenen. Ook om die reden is een samenwerking op basis van een poldermodel met linkse partijen niet langer denkbaar. Het polderen bleek bovendien, na aanvankelijk succes, te verzanden in stroperige besluitvorming en uiteindelijk stilstand en uitstel.

In feite parasiteerde links op rechts, dit werd geïllustreerd door het merkwaardige verschijnsel dat rechts niet zelden electorale schade opliep na samenwerking met links. Links kon mooiweer spelen met maatschappelijk aantrekkelijke thema’s, terwijl rechts impopulaire kastanjes uit het vuur mocht halen. Nu blijkt dat immigratie niet per definitie gunstig is voor de Nederlandse samenleving (economisch al helemaal niet), probeert links alsnog aan te haken door ineens dezelfde problemen te gaan benoemen waar rechts al jaren tegen probeert te strijden; met dien verstande dat rechts daarbij werd tegengewerkt door de ambtenarij, media, vakbonden en talloze gesubsidieerde NGO’s. Linkse ambtenaren hebben aangekondigd voorgenomen wetgeving te hinderen omdat men zich als moderne Robin Hoods ziet en zich dus uit morele verhevenheid niet gebonden acht aan rechts beleid. Rechts kreeg via de pers een negatieve connotatie van kilheid, nietsontziend kapitalisme, neo-liberalisme en nationalisme.

Femkes krokodillentranen - die zij gistermiddag plengde uit verdriet dat rechts uit wrok niet meer bereid zou zijn om naar links te kijken in coalities - zijn potsierlijk. Welbeschouwd zou een coalitie met zowel GroenLinks als de VVD ook volstrekt tegennatuurlijk en belachelijk zijn. Men kan het wel als een hoogtepunt van consensuspolitiek beschouwen, maar het is geen kiezerswens. De kiezer wil duidelijkheid en geen waterige compromissen en regeerakkoorden. Compromissen kunnen gesloten worden met verwante partijen, dat is een normale gang van zaken; maar in Nederland was het bij de elites gangbaar geworden om de mafste combinaties als een staaltje van polderkunst te beschouwen, hetgeen uiteindelijk een doel op zich werd.

Links beweert dat bevolkingsgroepen tegen elkaar worden opgezet, daarmee bedoelen ze in feite de moslimbevolking en de niet-moslimbevolking; terwijl de tegenstelling nu vooral loopt langs politieke scheidslijnen. En dat blijft voorlopig zo, de rechtse kiezer wíl dat. Links zal daaraan moeten wennen of zelf een links blok vormen. Dát is hun probleem en dáár zit hem bij Femke de meeste pijn, want de PvdA wil zich als machtspartij eigenlijk niet bekennen tot een puur linkse stellingname, terwijl GroenLinks en D’66 als sociaal-liberalen ook niet meer geloofwaardig zijn door hun door de tijd achterhaalde cultuurrelativisme ten aanzien van de 3I’s en hun onhaalbare kosmopolitisme (dat eigenlijk de meest perverse vorm van het jetset-socialisme is, want alleen toegankelijk voor de opperste sovjet van de financieel onafhankelijken).

Halsema probeerde in een amechtige poging het aankomende kabinet als besluiteloos en onmachtig te bestempelen, niet slagvaardig genoeg om de economische crisis te bestrijden. Natúúrlijk gaat rechts eerst de crisis aanpakken, maar het zal daarbij nolens volens stuiten op een starre, onbuigzame houding van maatschappelijke organisaties en een stokerige sfeer in de media. Echter de tijd dat links steevast de kat kan laten vangen door rechts is voorgoed voorbij. Over Nolens gesproken, als dit kabinet de gelijknamige doctrine in ere herstelt heeft het wat mij betreft zijn sporen al ruimschoots verdiend. Er zijn in ieder geval zo'n 1,5 à 2 miljoen kiezers die zich niet meer zo snel in het poldermoeras zullen laten sleuren.