VVD laat Europa volledig lopen
Willen de liberalen de Europese verkiezingen eigenlijk wel winnen?
Premier Ruttes opmerkelijke besluit om de openlijk federalistische kandidaat-Commissievoorzitter Guy Verhofstadt te steunen - en hem zelfs een fotomoment in het Torentje te gunnen - wekte alom verbazing. Een paar weken geleden verklaarde EP-lijsttrekker Hans van Baalen immers nog stellig dat de VVD alle opties openhield, gisteren werd Verhofstadt door zijn partijleider pardoes op het schild getrokken. Zoals Michael eerder terecht opmerkte, gaat de traditioneel eurosceptische VVD-kiezer dat niet waarderen. De kans is dan ook groot dat velen van hen dit als excuus zullen gebruiken om met de partij te breken.
De vraag dringt zich op wat voor berekening er nu precies achter Ruttes besluit schuilging. Optimistische geesten binnen de partij gaan er nog vanuit dat het een tactische manoeuvre kan zijn geweest van Rutte. Door Verhofstadt nu al op het schild te hijsen, maakt hij hem ook kwetsbaar. "Maak hem maar vroeg koploper, dan wordt hij het zeker niet," zo hopen deze VVD'ers. Nu is het niet ondenkbaar dat het inderdaad zo zal gaan. De weg tot aan de verkiezingen is nog lang, de andere kandidaat in de race - Olli Rehn - heeft alle tijd om Verhofstadt pootje te lichten. Maar zelfs als dat lukt, blijft het beeld bestaan van VVD'ers die zonder aarzeling Verhofstadt als hun kandidaat omschreven - en er zelfs mee op de foto gingen.
Het alternatieve scenario is dat Rutte met deze daad de eenheid in zijn partij wilde herstellen. Verhofstadts kandidatuur lijkt onvermijdelijk. Er werd nog gefluisterd dat NAVO Secretaris-Generaal Rasmussen misschien in de race zou willen instappen, maar de vastgestelde selectieprocedure maakt dat min of meer onmogelijk. Met Macbeth zou Rutte kunnen hebben gedacht: "If it were well when 'tis done, then 'twere well it were done quickly" - als hij toch een keer Verhofstadts kandidatuur moest omarmen, kon hij het net zo goed meteen doen. Daarmee beeindigde hij dan in ieder geval het interne VVD-debat over deze zaak. Verhofstadt is een verre van optimale kandidaat, maar onderling verdeeld raken over Verhofstadt om hem vervolgens toch te moeten accepteren is nog erger.
Eerlijk gezegd lijkt me de kans groter dat er helemaal geen diepe berekening achter Ruttes besluit schuilging. De premier straalt al een tijd uit dat de Europese verkiezingen hem eigenlijk niet interesseren. Zetels winnen zit er niet in, maar zetels verliezen is ook vrijwel uitgesloten. De vorige EP-verkiezingen waren voor de VVD de slechtste landelijke verkiezingen sinds 1971. Partijleider (Rutte) en lijsttrekker (Van Baalen) vochten elkaar de tent uit over een ongelukkig gelanceerd voorstel over de vrijheid van meningsuiting. Desondanks kwam de derde zetel nooit werkelijk in gevaar. In de peilingen van nu staat de partij nog altijd ruim boven de score van toen. Het verlies zou fors moeten oplopen om zelfs maar op drie zetels uit te komen. Nog slechter lijkt op dit moment ondanks de enorme electorale onvrede nauwelijks denkbaar. Dan zou de VVD minder dan 10 procent moeten halen, een totale electorale implosie.
Zo bezien maakt het niet eens zoveel uit wat Rutte doet met de kandidatuur van Verhofstadt. Wel steunen, niet steunen: het kost geen zetels en het levert ook niks op. Behalve onherstelbare schade aan het merk VVD uiteraard, maar dat speelt ze pas bij de volgende Tweede Kamer-verkiezingen. En dan is Rutte allang klaar met Den Haag...
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten