Overlast door fatbikes loopt uit de hand, gemeenten zijn het spuugzat: "Het is overal gevaarlijk"

Met hun dikke banden en stoere looks lijken fatbikes misschien een hip speeltje voor pubers met geld, maar in de praktijk zijn ze vooral een tikkende tijdbom in het verkeer. Omdat ze wettelijk nog steeds als gewone e-bikes worden gezien, zijn regels zo goed als afwezig.

Ondertussen lopen de frustraties bij lokale overheden flink op. 25 gemeenten, waaronder zwaargewichten als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, laat één ding zien: ze trekken wéér aan de bel. Al in 2023 klommen meer dan veertig gemeenten in de pen voor een brandbrief aan de toenmalige demissionaire minister van Infrastructuur en Waterstaat. De boodschap was toen al duidelijk: doe iets, voor het uit de hand loopt.

Wat er sindsdien veranderd is? Bitter weinig. De fatbikes worden alleen maar sneller, het aantal incidenten groeit en de regelgeving blijft stilstaan. Dat schiet bij gemeenten volledig in het verkeerde keelgat.

Ze willen landelijke regels, maar krijgen ze niet. Een lokaal verbod? Juridisch onbegonnen werk. Omdat de voertuigen nog altijd onder het e-bike-label vallen, kunnen fabrikanten met minimale aanpassingen de mazen van de wet opzoeken. Gemeenten noemen het ronduit onhoudbaar.

Delft “betreurt” het uitblijven van een “adequate reactie” vanuit Den Haag. Amsterdam is nóg duidelijker: “Dit is geen probleem in een bepaald gebied. Het is overal gevaarlijk.”

En toch worden ze teruggestuurd naar af. Zelf maar wat proberen, luidt de boodschap. Dus steken gemeenten hun schaarse tijd en geld nu in voorlichtingscampagnes voor jongeren en ouders. Ze proberen jongeren andere gedachten te brengen. Maar niemand gelooft dat dit ook maar in de buurt komt van een echte oplossing.

Ook de Tweede Kamer ziet het probleem inmiddels in. Een meerderheid wil een helmplicht en een minimumleeftijd van veertien jaar. Maar bij het ministerie van Infrastructuur blijft het akelig stil.

Wat doet men daar dan? Nou, er wordt een onafhankelijk onderzoek uitgevoerd. De derde inmiddels. Er wordt gekeken of fatbikes misschien op basis van gewicht of trekkracht van gewone e-bikes te onderscheiden zijn. Eind augustus worden de resultaten verwacht. Op 4 september mag de Kamer zich er dan weer eens over buigen.

Op straat gaat het gewoon door. In Utrecht scheuren jongeren met absurde snelheden door drukke fietspaden. In Hendrik-Ido-Ambacht wordt er over stoepen geslalomd alsof het een Mario Kart-baan is. En in Schagen wijzen ze op het gebrek aan oplettendheid bij jongeren, met gevaarlijke situaties tot gevolg.

Het is duidelijk: de onvrede onder gemeenten is niet van gisteren. Maar het feit dat er nog steeds géén landelijke maatregelen zijn, ondanks de Kamermeerderheid én jarenlange signalen van onderop, bereikt de frustratie inmiddels een kookpunt. Voor veel lokale bestuurders is de maat meer dan vol.