Rusland vecht MH17-oordeel aan bij Internationaal Gerechtshof: opvallende zet

Moskou wijst die conclusie radicaal van de hand. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is het onderzoek “onzorgvuldig” en gebaseerd op “bedenkelijke uitkomsten” die grotendeels door Nederland - zelf een belanghebbende partij - zijn aangeleverd.

Het Russische ministerie benadrukt dat de stap naar het Internationaal Gerechtshof niet gezien moet worden als een erkenning van de conclusies. Integendeel: Rusland spreekt van een poging van Nederland en andere westerse landen om Moskou te “demoniseren”.

Toch is het interessant: wie écht schuldig is, zou er doorgaans alles aan doen om rechtszaken te vermijden. Rusland kiest echter voor een frontale juridische confrontatie, iets dat lastig te rijmen is met het beeld van een partij die alleen maar iets te verbergen zou hebben.

De kwestie MH17 is al meer dan tien jaar een open wond in Nederland. Families van slachtoffers eisen waarheid en rechtvaardigheid. Het Westen heeft in overgrote meerderheid de conclusie omarmd dat de raket waarmee het toestel uit de lucht werd geschoten door Russische raket en eenheid.

Maar dat Rusland nu zélf naar het hoogste gerechtshof stapt, is opmerkelijk. Juridisch gezien loopt Moskou hiermee een risico: in Den Haag wordt alles onder een vergrootglas gelegd. Je stelt je open voor een juridische toetsing van de feiten. Waarom zou een land dat “betrapt” is, dit pad bewandelen?

Rusland stelt dat Nederland bewust bezig is met een proces van “demonisering” van Moskou. Het is een bekend frame: Poetin en zijn diplomaten zetten al jaren in op het beeld dat het Westen structureel anti-Rusland is, en dat alle onderzoeken tegen hen politiek gemotiveerd zijn.

Maar het is meer dan retoriek. Door de zaak nu naar het Internationaal Gerechtshof te trekken, legt Rusland de bal feitelijk neer bij een instituut in Den Haag. Daarmee daagt Moskou de internationale gemeenschap uit: toon maar aan dat wij schuldig zijn, wij bestrijden het... met óns bewijs.

Voor Nederland is dit een nieuwe, lastige fase. Enerzijds kan Den Haag zeggen dat het goed is dat Rusland zich eindelijk aan internationale rechtsgang onderwerpt. Anderzijds riskeert ons land dat Moskou dit podium gebruikt om twijfel te zaaien, families opnieuw door een juridisch moeras te slepen en de waarheid te vervagen.

Feit blijft: dit is geen stap van een partij die zich schuldig voelt en zich stilletjes wil terugtrekken. Dit is een aanval, juridisch en politiek.

De oorlog in Oekraïne, de sancties tegen Moskou, de politieke isolatie van Poetin - alles bij elkaar maakt dat Rusland steeds feller van zich afbijt. Maar dat men uitgerekend over MH17 naar het hof in Den Haag stapt, is een signaal dat moeilijk te negeren is.

Als Rusland écht dacht dat de waarheid ondubbelzinnig tegen hen sprak, zouden ze dit risico nooit nemen. De stap suggereert óf dat ze enorme juridische lef hebben, óf dat er toch meer grijze zones zijn in dit dossier dan de westerse media vaak willen toegeven.