De week van Mark Rutte

Er was deze week het nodige te doen rondom premier Rutte. Hij bleek te hebben gepraat met Kees van der Staaij over de uitkomsten van het Catshuisberaad en maakte een grapje over de PVV dat hij volgens sommigen niet had mogen maken.

Over dat laatste. Was het grapje nodig? Neuh. Maar de mensen die er een schoffering van de PVV-achterban in zien, moeten zich echt even laten nakijken. Als iemand zich in de afgelopen twee jaar heeft ingespannen voor de 'normalisering' van de PVV-achterban, dan is het Mark Rutte wel. Het grapje dat hij maakte ging over de PVV, niet over Wilders' achterban. En ik moest er stiekem wel een beetje om lachen. Rutte krijgt een vraag over de onderhandelingen die hij zoals vanzelfsprekend niet gaat beantwoorden. Dan richt je je antwoord op een ander deel van de vraag. In dit geval het taalgebruik. Geert Wilders vindt het belangrijk om in zijn teksten alleen basiswoorden te gebruiken. Kijk daarbij ook even terug naar de Provinciale Statenverkiezingen, waarbij de PVV in Noord-Brabant een extreem versimpeld programma maakte. Volgens mij is dat nergens voor nodig. PVV-stemmers zijn niet debiel. Volgens mij kunnen de mensen die op Geert Wilders hebben gestemd, prima voor zichzelf opkomen. Als Mark Rutte niet een keer een grapje over Wilders' zélf afgedwongen vocabulaire mag maken, dan denk ik dat we iets te ver zijn doorgeschoten in onze PVV-achterban-verdedigingsreflex.

Het grapje liet wel zien dat Mark Rutte goed in zijn vel zit. De premier kan flink gestresst zijn en achter de schermen wil zich dat nog wel eens uiten in een woede-aanval. Daarvan was vrijdag niets te merken. Los van de wekelijkse persconferentie, had hij ook het wekelijkse Gesprek met de Minister-President bij de publieke omroep. Ook daar bleek hoe goed het met hem gaat. Hij begon spontaan te klagen over zijn hekel aan pakken, maar vond dat het erbij hoort. Toen Tijs van den Brink vervolgens begon te klagen dat hij niets zei over het Catshuisakkoord, had hij een hele rits onderwerpen paraat waarover hij heel graag wilde praten, maar waarover Van den Brink niets vroeg.

De reden van het goede humeur moeten we waarschijnlijk zoeken in het feit dat de besprekingen in het Catshuis nu eindelijk zo goed als rond zijn. Ja, deze keer echt. Via de commentsecties kreeg ik al wat vragen over de eerdere berichtgeving op Dagelijkse Standaard. Achter de feiten sta ik nog steeds. Op het moment van schrijven waren de onderhandelaars echt heel ver. Dat onze informatie niet uit het niets kwam, werd ook wel bevestigd door het feit dat wij het enige op het Binnenhof actieve 'medium' waren dat tijdens de moeilijke fase durfde te blijven beweren dat er niet zoveel aan de hand was. Waarin ik flink uit de bocht ben gevlogen, is in de analyse van wat er gebeurde. In de afgelopen drie weken zijn de onderhandelingen niet heel erg opgeschoten. Hopelijk wordt er überhaupt nog een beetje gewerkt. Ik had verwacht dat met name Rutte en Verhagen de vaart erin zouden willen houden. Wat dat betreft zijn de besprekingen op dit moment zo onberekenbaar dat ik afgelopen donderdag niet heb durven opschrijven dat de onderhandelaars waarschijnlijk vrijdag een principe-akkoord hebben gesloten. Die informatie lekte uit in de informatiestroom die op gang kwam toen de RVD meldde dat het Catshuisakkoord nog minimaal een week op zich laat wachten. En ja, die twee gegevens zijn met elkaar verenigbaar. Het akkoord in het Catshuis moet nog langs de fracties en het CPB voordat het gepresenteerd kan worden.

En langs Kees van der Staaij, hoor ik u denken. Dat klopt. Het verbaasde me dat SGP en coalitie zo open zijn geweest over de gesprekken die donderdag en vrijdag hebben plaatsgevonden. Leuk was het wel. Ik vermoed dat Alexander Pechtold zijn pacemaker een standje hoger heeft moeten zetten toen hij het nieuws hoorde, maar dat er gepraat wordt is niet meer dan logisch. Mark Rutte is risicomijdend. Hij wil niet naar buiten komen met een akkoord dat het bij voorbaat niet redt in de Eerste Kamer. En Geert Wilders heeft een nog groter belang: hij heeft zometeen echt iets uit te leggen aan zijn achterban, want wat er ook uit gaat komen, het wordt geen PVV-epistel. De PVV-leider zou nogal voor schut staan als hij zich verbindt aan een hervormingsagenda die niet de zijne is, terwijl deze de volgende dag in de Tweede Kamer al zou sneuvelen.

Afijn, de peilingen van deze week. Niet zoveel gebeurd. PVV en PvdA winnen een zeteltje, VVD en SP verliezen er een. Gezien de marges die De Hond hanteert geen significante afwijking in stemgedrag dus. U mag rustig doorlopen.

De gehele peilingen, met tussen haakjes de verschuiving ten opzichte van vorige week (1) en het huidige zetelaantal (2): VVD 31 (-1, -), SP 28 (-1, +13), PVV 20 (+1, -4), PvdA 24 (+1, -6), D66 15 (-, +5), CDA 14 (-, -7), GL 6 (-, -4), CU 5 (-, -1), SGP 3 (-, +1), PvdD 3 (-, +1), Bejaarden 1 (-, nvt)