Verfrissende blik op vrouwelijke lust

Helen Memel is jong en vrij van remmingen: ze is dol op zichzelf, haar lichaam, haar seksualiteit, haar geur en de smaak van al haar lichaamssappen. Ze lijkt nergens bang voor: met open vizier treedt ze de wereld en de mannen tegemoet. Wanneer ze iets wil, vraagt ze erom, of neemt ze het. De smetvrees van haar (gescheiden) moeder bestrijdt ze met een tikkeltje ver voerende fascinatie voor alles wat onhygiënisch is.

Dat is het portret dat in het eerste gedeelte van Feuchtgebiete met veel vaart, humor en visuele grapjes wordt geschetst. We zien Helen in actie op openbare toiletten, alleen of met mannen, we volgen haar op haar skateboard bij haar dagelijkse activiteiten, we observeren haar bij haar interactie met haar moeder en met haar vriendin – haar partner in (sex)crime. Een gevatte, maar op den duur licht irritante, voice-over beschrijft de zieleroerselen van de protagoniste. Heel verfrissend allemaal, zo’n jonge vrouw met lef en libido, maar kan dat wel goed gaan?

Nou, nee dus. Want halverwege de film kantelt het verhaal. Helen verwondt zichzelf bij het scheren van de intieme delen en belandt in het ziekenhuis. Daar shockeert ze het ziekenhuispersoneel (en met name verpleger Robin) met haar onconventionele zienswijze en gedrag. En daar ook wordt – in dreigende flash backs) – duidelijk dat haar uitzinnige levensstijl geworteld is in een groot trauma. Een teleurstellende wending in het scenario (gebaseerd op de Duitse schandaalroman Feuchtgebiete van Charlotte Roche) waarmee andermaal ontkracht lijkt te worden dat vrouwen veel seks kunnen hebben zonder psychische aandoening, gewoon omdat ze het lekker vinden.

Het neemt niet weg dat Feuchtgebiete, zeker in het eerste gedeelte, een vrolijk en vrij licht werpt op vrouwelijke lust. Regisseur David Wnendt brengt Helen en haar escapades schaamteloos maar met smaak in beeld. De manier waarop ze met haar lichaam en dat van anderen omgaat, is heerlijk vanzelfsprekend en – ook na drie feministische golven en een seksuele revolutie – nog altijd taboe doorbrekend.

De camera zit Helen dicht op de huid en brengt haar jeugdige levendigheid, kracht en zinnelijkheid mooi in beeld. Gondryaanse animatie verleent de film een zoet en tegelijk absurdistisch karakter – over het nut ervan valt te twisten (het werkt soms als een zoete toiletverfrisser op een van Helens smerige openbare wc’s).

De rol van Helen is Carla Juri op het lijf geschreven: ze is niet overdreven mooi, maar heel prettig om naar te kijken, expressief en explosief, maar tegelijkertijd laconiek en soms domweg bot. Ook lukt het haar om in deze onconventionele komedie serieus drama te creëren – met oprecht gevoel, zonder sentimentaliteit.

Feuchtgebiete is niet voor kleinzielige of kleinzerig kijkers (viezigheid en pijn wordt soms heel plastisch in beeld – en geluid – gepresenteerd) maar is vermakelijk, inzichtelijk en toch ook grensverleggend.

Feuchtgebiete (Contact Film) is vanaf 10 april te zien in een beperkt aantal theaters.

Amsterdam: EYE Filminstituut, Kriterion, Het Ketelhuis; Filmhuis Den Haag; Cinerama, Rotterdam; Filmtheater 't Hoogt, Utrecht; Wolff Bioscoop, Groningen; Lumière Cinema, Maastricht; Focus Filmtheater, Arnhem; De Verkadefabriek, Den Bosch; De Cacaofabriek, Helmond; Plaza Futura (NatLab), Eindhoven; De Lieve Vrouw, Amersfoort