Euro-kritiek in Nederland neemt toe

Op 16 april jongstleden trapte ik zelf af met 'Het Eurobedrog, waarom NL uit de euro moet'; op 23 april presenteerde hoogleraar Arjo Klamer zijn nieuwste boek 'De euro valt! En wat dan?'; eind april volgde het boek van Bruno de Haas 'Laat de Leeuw niet in z'n hempie staan, waarom de euro ons zal opbreken'; en afgelopen week kwam het boek uit van Victor Broers: 'Europa in het Rood, hoe de crisis Europa in een stuurloos continent verandert'. Vier euro-kritische boeken, geschreven door vier verschillende auteurs, onafhankelijk van elkaar. Van Victor Broers had ik zelfs nog nooit gehoord, maar deze heeft, namens het Ministerie van Financiën, destijds een bijdrage geleverd aan de Expert Group 'Financial Markets' voor de Europese Raad. Inmiddels hebben we dat verzuim goedgemaakt en zullen we elkaar treffen bij het Studium Generale: Europa - Use it or lose it?

Deze bijeenkomst vindt plaats, volgende week dinsdag 13 mei 2014 tussen 18.30 en 20.00 uur bij Saxion in Deventer. Een tribunaal buigt zich over de stelling: 'Het EU-lidmaatschap is slecht voor Nederland'. Aan dit tribunaal nemen deel: Thierry Baudet (auteur van Pro-Europa dus tegen EU), Mathieu Segers (docent Europese Integratie), Tomas Vanheste (Europa watcher bij De Correspondent) en Jean Wanningen (auteur van Het Eurobedrog). Rechter van dienst bij dit EU-tribunaal is diplomaat en voormalig Europees debat kampioen Jan Reinder Rosing. Een jury onder leiding van de burgemeester van Deventer, Andries Heidema, bestaande uit studenten en ambtenaren van de gemeente Deventer wordt gevraagd om te beoordelen wie er volgens hen het meest overtuigend zijn argumenten over het voetlicht heeft gebracht. Na het slotpleidooi trekt de jury zich terug voor een kort beraad (maximaal 15 minuten). In die tijd komt, onder leiding van de voorzitter, het publiek goed aan het woord. Naast de jury, kiest ook het publiek haar favoriet. Tot zover het Tribunaal.

Vier euro-kritische boeken binnen één maand van zeer uiteenlopende auteurs. Kortom, van alle kanten komt er in Nederland kritiek op de euro. Wat zegt dat?

Dat betekent in elk geval dat er genoeg Nederlandse euro-critici zijn die zich uitermate veel zorgen maken over de richting waarin deze EU zich beweegt en welke rol de euro daarbij heeft gespeeld (en nog speelt). En laten we ook niet vergeten, dat er al sinds 2010 een volledig uitgewerkt alternatief voor de euro op de plank ligt: The Matheo Solution (TMS), ook al van Nederlandse makelij. Informatie genoeg voor de media voorhanden dus, zou je zeggen.

Maar hoe komt het dan dat er in Nederlandse televisieprogramma's zelden tot nooit een diepgaand debat wordt gevoerd over de euro en de EU, waarin álle aspecten, en met name de oorzaak, van de eurocrisis aan de orde komen en niet alleen de (vermeende) voordelen? Zelf zat ik gisteren bij een debat over de euro en de EU in Het Huis van Europa, de Vertegenwoordiging van de Europese Commissie en het Informatiebureau van het Europees Parlement in Nederland. Dat is vooral ook een ontmoetingsplaats waar burgers terecht kunnen met al hun vragen over Europa en waar bovendien debatten en seminars worden georganiseerd, zoals gisteren. Maar helaas is ook hier de attitude vanzelfsprekend 'méér Europa' in plaats van bezinning over wat nu het beste zou zijn. Dat bleek ook gisteren weer.

Wat mij ook dit keer weer opviel aan dit soort debatten was, dat het vooral een podium is voor europarlementariërs om hun partijpolitieke standpunten te etaleren in plaats dat er een degelijk, serieus en diepgaand debat wordt gevoerd. Hierdoor blijven ook dit soort debatten, in elk geval voor deskundigen, tamelijk oppervlakkig. Zoals ik eerder schreef: wellicht dat een ander format overwogen moet worden, met één thema (bijvoorbeeld aan de hand van een prikkelende stelling als 'Nederland moet uit de euro') en met een beperkt aantal deelnemers? Bijvoorbeeld een uitgesproken voorstander van de euro versus een uitgesproken tegenstander, aangevuld met twee economen uit de respectievelijke kampen. En -heel belangrijk- met een volstrekt neutrale moderator. Want ook gisteren bleek, althans in het eerste deel van het debat, dat een werkelijk neutrale moderator een zeldzaamheid is.

Wat verder opvalt is, dat maar heel weinig mensen weten wat er speelt op Europees vlak. Dit feit alleen al zou tot voorzichtigheid moeten nopen voor de dames en heren beleidsmakers. Want de kloof tussen burger en politiek, zeker op Europees vlak, is enorm. Niet voor niets wees Pam Evenhuis gisteren op de almaar verder afkalvende opkomst bij verkiezingen. Sinds de zeventiger jaren loopt die opkomst stelselmatig terug, niet alleen bij Europese verkiezingen, maar ook bij gemeentelijke, provinciale en landelijke. Er is dus sprake van een groeiend democratisch tekort en dat komt mede doordat de burger de politiek niet meer vertrouwt. Hoe kan het ook anders als diezelfde politiek de burger niet meer vertrouwt?

In 2005 hield de Nederlandse regering een referendum over een Europese Grondwet, maar de overtuigende uitslag (meer dan zestig procent zei 'nee') werd genegeerd en die grondwet kwam er vervolgens toch, zij het zonder dat pathetische volkslied. Tegenwoordig durft de politiek (en niet alleen in Nederland) geen referendum meer te houden, bang als men is voor de stem van de kiezer. Dat is absurd en onaanvaardbaar. Van wie is dit land eigenlijk? Van de politieke elite of van het volk? En de volken van Europa willen geen gecentraliseerd bestuur vanuit Brussel. Om met Bolkestein te spreken: dan moet je er ook over ophouden!

Maar de gevestigde politieke macht gaat onverdroten door om deze stem van het volk te negeren, hiermee een enorme veenbrand in stand houdend, die elk moment tot ontbranding kan komen. Een bijzonder gevaarlijk spel dus, want de brandweerwagens staan allemaal met lekke banden (geen oplossingen) in de garage: er is dus geen bluswater (geld) voorhanden. De veenbrand smeult, en dat, ondanks de werkelijk zeer eenzijdige EU-propaganda in het onderwijs en door de media. Allemaal tevergeefs. Het nationale karakter van een volk laat zich niet ombuigen, sturen en veranderen; samenlevingen zijn niet maakbaar. Wanneer wordt deze les uit de geschiedenis eens geleerd?

Over een goede twee weken zijn er Europese verkiezingen. Ofschoon het EP een parlement is, dat er in feite voor spek-en-bonen zit, is het belangrijk om een signaal af te geven naar de gevestigde politieke orde, die alleen maar méér, méér, méér Europa wil. Een grote eurorealistische fractie in het EP betekent dat wetgeving van de Commissie tegengehouden kan worden. Daarom is het belangrijk om te gaan stemmen op 22 mei. Op de juiste partijen vanzelfsprekend.