Zit er een klassiek-liberaal gat in de markt?

Veel woorden zijn de afgelopen weken besteed aan de EU en de Europese Verkiezingen. Zelf was ik enthousiast over het idee van een klassiek-liberale eurokritische partij, Artikel 50, maar deze heeft helaas geen zetel gehaald. In mijn artikel van dinsdag Verdeelde eurokritische partijen in Nederland en Europa ging ik in op mogelijke oorzaken, waaronder de veelheid aan Anti-EU- en eurokritische partijen in Nederland, waardoor het moeilijk is om je te onderscheiden in de kiezersmarkt.

Misschien is er nog één mogelijke oorzaak, die ik niet genoemd heb. Artikel 50 mikte nadrukkelijk op ontevreden VVD’ers, maar het standpunt van Artikel 50 dat al direct duidelijk wordt in de naamgeving (namelijk, uittreden uit de EU) gaat denk ik veel conservatieve VVD’ers nét een stap te ver. Vermoedelijk zitten zij meer op de lijn van VVD-coryfée Frits Bolkestein: eerst maar eens de euro monetair flexibiliseren en de Europese Commissie hervormen (12 commissarissen is genoeg volgens Bolkestein). Daarna kunnen we onze zegeningen tellen en bekijken hoe we het verder zien.

Misschien is Artikel 50 mede daardoor tussen de wal en het schip gevallen. Nét iets te extreem voor ontevreden VVD stemmers, en weer nét te gematigd voor teleurgestelde PVV’ers. Bovendien leert de ervaring, dat een echte politieke doorbraak pas mogelijk is met een mediagenieke of opvallende leider. Dat is ook de verklaring achter het succes van Nigel Farage en Marine Le Pen en eerder bij ons, de opkomst van Fortuyn en Wilders. Het volk wil niet alleen brood, maar ook spelen. Eigenlijk heb je een controversiële, mediagenieke leider nodig om door te breken. Hoe opvallender, hoe beter, met het permanente risico dat de leider aan zijn eigen controversialiteit ten onder gaat.

Pas over vijf jaar zijn er weer Europese verkiezingen en het is misschien goed om het vraagstuk ook eens vanuit nationaal perspectief te benaderen. Is er nationaal gezien ruimte voor een klassiek-liberale partij, rechts van de VVD? Een VVD die door de coalitie met de PvdA  noodgedwongen naar het centrum opschuift, misschien niet in woord, maar wel in daad. 

Ik denk wel dat er ruimte is rechts van de VVD, maar de nieuwe partij zal een mediagenieke stemmentrekker moeten vinden, eventueel in de rol van lijstduwer. Daarnaast zal er een programma opgesteld moeten worden, dat zowel nationaal als Europees overtuigend is. Zelf denk ik dat als Europese lijn beter zou zijn, het hervormen van de EU en de euro monetair flexibiliseren, in plaats van gut gegut uit de EU stappen (zeg maar de lijn Bolkestein). Ook al denken we dat een EU-exit op termijn onvermijdelijk zal zijn, het is misschien niet handig om dat nú al hard te gaan roepen.

Ik realiseer me dat dit een lastig punt is, want daarmee ga je weer in tegen de lijn van de Britse UKIP, die de EU wil ontmantelen. Maar goed, Nederland is Engeland niet en zoals aangehaald, zijn er genoeg (ex)VVD’ers die de EU graag willen hervormen, maar een EU-exit gaat deze mensen (veelal ondernemers) duidelijk een brug te ver. Een dergelijke klassiek-liberale partij zou je daarom misschien beter Liberale Hervorming Partij kunnen noemen, of Nieuwe Liberalen,  dan Artikel 50.

Rest de vraag, wat voor sociaal-economisch programma zo’n klassiek liberale partij erop na zou moeten houden om voldoende kiezers te trekken. Misschien is het goed om eens naar onze zuiderburen te kijken, waar we de spectaculaire opkomst zien van de N-VA, die het populistische Vlaams Belang bijna heeft weggevaagd. Bart De Wever noemt zichzelf conservatief. Kan dat kunstje in Nederland worden herhaald? Wat is eigenlijk het sociaal-economische programma van N-VA? Op hun website vind ik het volgende:

Einde citaat (de tekst gaat verder in op het confederaliseren van België, dus het zich losmaken door Vlaanderen van Wallonië, het hoofdpunt van de N-VA, maar voor Nederland niet interessant).

Het is interessant dat Bart De Wever er economisch gezien een klassiek-liberale zienswijze op nahoudt en zichzelf in filosofisch opzicht als conservatief beschouwt. Een kleinere overheid en lagere lasten voor zowel werkgevers als werknemers, helder verhaal. Die kant moeten we volgens mij ook op gaan in Nederland en kennelijk is een partij als N-VA in staat daarmee electoraal goed te scoren (weliswaar in combinatie met andere punten en met een charismatische lijsttrekker) .

Zit er dan toch een gat, economisch rechts van de PVV?