NS breekt eindelijk met lege eerste klas: 3.580 extra zitplekken tweede klas

En dat werd hoog tijd.

Iedereen die regelmatig met de trein reist – vooral in de spits – kent het beeld: tweede klas stampvol, mensen die moeten staan in het gangpad, of zelfs op de trapjes bij de deuren… terwijl de eersteklascoupés rustig, leeg en stil achterblijven. Een paar comfortabele stoelen voor de één procent die bereid (of verplicht) is om extra te betalen – en duizenden reizigers die als haringen in een ton vervoerd worden.

In een normale markt, met échte concurrentie, zou deze absurde indeling al lang herzien zijn. Maar de NS heeft het jarenlang niet nodig gevonden iets aan deze scheefgroei te doen. Want waarom zouden ze? Met hun monopoliepositie konden ze hun klanten jarenlang alles laten slikken. Schandalig.

Het is pas door het veranderde reisgedrag na corona – waarbij forenzen en zakelijke reizigers massaal vaker thuiswerken – dat de NS zich gedwongen ziet om eindelijk aanpassingen door te voeren. De bezettingsgraad in de eerste klas van sprinters is gemiddeld nog maar 10 procent. Tien procent! En pas nu komt men tot het besef: “Misschien moeten we daar iets aan doen.”

Het gaat om 190 sprinters – ongeveer de helft van alle sprinters in Nederland – waarin een deel van de eerste klas wordt omgebouwd. Die operatie moet in de zomer van 2026 voltooid zijn. Mooi natuurlijk, maar de vraag blijft: waarom heeft dit zo lang moeten duren?

Het antwoord is simpel: omdat de NS zich jarenlang geen zorgen hoefde te maken over klanttevredenheid of marktwerking. Er is geen échte concurrentie op het spoor. En dus konden lege eersteklascoupés blijven bestaan, simpelweg omdat het financieel interessant was voor de NS om de illusie van premium reizen in stand te houden.

Maar dat heeft geleid tot jarenlang wanbeleid. Want terwijl gewone reizigers stonden te zuchten in overvolle treinen, bleef het luxestoeltje leeg. En de NS maar schermen met "investeringen" en "duurzaam reizen", terwijl de basis – zitcomfort voor iedereen – niet eens op orde was.

Dat er nu 3.580 extra plekken bijkomen, is natuurlijk goed nieuws. Maar het feit dat het zo lang geduurd heeft, laat zien hoe log, bureaucratisch en klantonvriendelijk de NS is geworden. Als deze organisatie echt serieus was over service en efficiëntie, dan was deze beslissing al tien jaar geleden genomen.

Het wordt tijd dat er méér druk komt op de NS. Tijd voor echte concurrentie, voor meer marktwerking, voor een spoorbeleid dat de reiziger weer centraal stelt – in plaats van het beschermen van oude privileges.

Want laten we eerlijk zijn: treinreizen hoort betaalbaar, comfortabel en efficiënt te zijn. Niet een kwestie van geluk of het juiste kaartje in de juiste klas. De extra zitplaatsen zijn een stap in de goede richting – maar ze markeren vooral hoe ver we als land zijn afgedwaald van gezond verstand op het spoor.