Is abortus moord?

Afgelopen zaterdag liepen circa 1600 mensen in Den Haag mee tijdens de Mars voor het Leven, waarmee aandacht gevraagd werd voor het abortusdebat. Hoewel ik er zelf niet bij kon zijn, was ik er in gedachten toch. Want het is de laatste jaren alsof dit maatschappelijk dilemma het meeste van allemaal prikt en port in mijn zij. De grote vraag die mij soms wakker houdt is: “Wat als?”

Wat als het wel een levend wezen is? Wat als abortus wel moord is? En het gekmakende feit van die vragen is, dat het ontkennende antwoord op dit moment niet bestaat. Geen mens op aarde kan mij met de grootst mogelijke zekerheid garanderen dat een foetus van 15 weken geen kind is met rechten. Geen wetenschapper, geen filosoof en geen wetgever kan dit. Dat er na negen maanden een mensenbaby op tafel ligt, dat kunt u mij zelfs garanderen, nu ter plekke. Daarover bestaat een wereldwijde consensus. Maar hoe gaat een mens van die gelijkgestemdheid naar de consensus dat datzelfde kind, op een zeker moment in de voorliggende stadia geen kind meer is? Ik hoef niet uit te leggen dat die zaak wel heel sterk moet worden opgebouwd, voordat iemand deze met overgave aanvaardt.

Ik wil een kort gedachtenexperiment met u doen. En ik wil u vragen om hier niet doorheen te fietsen op zoek naar redenen om het af te wimpelen. Laat alle vooroordelen even vallen en denk na over het meest oprechte antwoord dat u kunt geven. Ik ga u niet doodgooien met religieuze teksten, want dat is helemaal niet nodig. Ik wil u ook niet verdrinken in verhandelingen over de medische wetenschap, want die biedt geen soelaas. Het enige instrument dat ik zal gebruiken om mijn standpunt over te brengen, is de logica.

We bouwen een samenleving in een hypothetische wereld, gelijk aan de onze, waarin we abortus verbieden. Na tien jaar komt de medische wetenschap met het onomstotelijke bewijs dat abortus geen moord is. Niet in week 7 en niet in week 22. Wat is dan de implicatie achteraf? We kunnen na tien jaar concluderen dat de beleidsbepalers van deze samenleving objectief genomen een misdaad hebben begaan, door duizenden vrouwen per jaar te dwingen hun ongewenste kind te dragen en te baren. Dit grote ongemak is vrouwen onterecht, zo blijkt nu, aangedaan. Hoewel niemand daar achteraf voor berecht kan worden, is de objectieve waarheid dat er een onterecht verbod op abortus gold, met alle gevolgen van dien.

Nu bouwen we een tweede hypothetische wereld inclusief samenleving. Ditmaal is abortus wél toegestaan. Maar na tien jaar komt de medische wetenschap met het onomstotelijke bewijs dat abortus wel moord is. Wat is dan de implicatie achteraf? We kunnen in dat geval objectief vaststellen dat er tien jaar lang een massamoord heeft plaatsgevonden. Ook hier kan niemand achteraf berecht worden voor iets dat legaal was ten tijde van het misdrijf. Maar de objectieve morele waarde is vastgesteld: het is moord en dus was het moord. Of we dit nu wisten of niet.

Nu terug naar de realiteit van onze huidige wereld: de medische wetenschap heeft nog lang niet onomstotelijk bewezen dat het organisme dat na de bevruchting in de baarmoeder ontstaat een levend wezen is, noch dat het geen levend wezen is. En toch, vooruitlopend op wat de medische wetenschap kan bewijzen, voeren we ieder uur van de dag drie abortussen uit in Nederland alleen al. Terwijl we niet weten of we een massamoord plegen of niet. Iets in me zegt dat we moord te allen tijde willen uitsluiten. Maar we kiezen niet voor die oprechtheid in het geval van abortus, ondanks dat vernietiging van het eindproduct van zwangerschap volgens iedere morele wet (subjectief en objectief) moord is.

Natuurlijk, we zien de problemen in de praktijk: moeders die te jong zijn, mannen die niet houden van hun kind, armoede, misbruik, noem maar op. Maar we laten ons daarmee een slaappil toedienen omtrent de vraag die het belangrijkst is van allemaal. De vraag waarvan het antwoord de grootste getuigenis voor -of tegen onze morele beschaving is: Zijn het kinderen die we doden?

In Nederland worden veruit de meeste abortussen gepleegd door vrouwen tussen de 20 en 39 jaar om sociaal- economische redenen. Kunnen we die bulk van abortussen op z’n minst on-hold zetten, aangezien we nog niet weten of het mensen zijn die we vernietigen omdat we nog geen vaste partner, baan of motivatie hebben?

Kijk hier voor een meer uitgebreide verhandeling van dit standpunt dat reeds in juni van dit jaar op DDS verscheen.