Erdogans bizarre militaire stunt

In al zijn wijsheid heeft premier Erdogan bijna eigenhandig besloten Chinese antiballistische en anti-vliegtuigraketten te kopen. Hij was voorzitter van de Defensiecommissie die de beslissing eind september nam. Het Westen, de Navo in het bijzonder, is not pleased. Niet onterecht, want de Turkse defensie-aankoop is niets meer dan een politieke stunt.

Hoewel de Turken zeggen dat het Chinese materieel is gekozen op 'technische en prijsgronden', is dat in ieder geval voor het technische aspect aantoonbaar onverdedigbaar. Het Chinese systeem kan namelijk niet functioneren in het Navo Friend or Foe-systeem (FoF), waarmee onbekende vliegtuigen kunnen worden geïdentificeerd als vriend of vijand middels zogenaamde Mode 5-code. Mode 5 is de laatste versie van een zwaarbeveiligde militaire codetaal die de Verenigde Staten en enkele Navo-lidstaten gebruiken.

De (de)encryptiecodes voor Mode 5 zijn militaire geheimen die de Turken kennelijk rustig toevertrouwen aan een Chinees systeem. Voor zover ik heb kunnen uitvinden, beschikken de Turken op het moment nog niet over deze specifieke vorm van versleuteling, maar verwachten ze het wel te krijgen als hun luchtafweersysteem operationeel is. Dat was misschien het geval geweest als de Turken hadden gekozen voor een Westers bedrijf, maar de Amerikanen gaan niet toestaan dat Chinees materieel uitgerust wordt met Navo-topgeheimen. Het gevolg is dat het Turkse systeem niet kan functioneren binnen het FoF-systeem, omdat projectielen niet adequaat herkend kunnen worden. Het Turkse plan is dus tactisch niet bruikbaar, omdat het technisch ondermaats werkt.

Dan hebben we nog het strategische niveau. Ook wat dat betreft lijkt Erdogan er niet bij met zijn hoofd. Op de korte termijn kan hij niet beschikken over het systeem, wat Turkije niets oplevert ten aanzien van het oorlogvoerende buurland Syrië. Erdogan verliest zelfs iets, want hij schoffeert dezelfde Navo die hij zo hard nodig heeft, onder meer in de vorm van de Nederlandse Patriot-luchtafweer. Over de middellange termijn is nu nog te weinig te zeggen, maar hopelijk weet Erdogan meer dan wij en blijkt hij zijn nieuwe speeltjes hard nodig te hebben. Op de lange termijn is echter duidelijk dat de raketten tamelijk waardeloos zullen zijn. Niet Rusland of Arabische landen eisen over twintig jaar onze militaire aandacht op, maar China. Als het ooit tot een conflict komt - wat niet uitgesloten is - zullen de oorlogstheaters zich waarschijnlijk niet in de buurt van Turkije bevinden. De onvermijdelijk regionale focus van nationale luchtafweer maakt dat de Turken hard op hun investering moeten afschrijven. Dus zowel zuiver technisch als prijstechnisch, de Turkse regeringsverklaring voor de aankoop, is het systeem een mislukking. En dan hebben we het nog niet gehad over de implicaties van Erdogans politieke stunt.