EU: harmonisatie en convergentie, welvaart en werkgelegenheid?

De Europese Unie en de Eurozone zijn gebouwen die betrokken zijn lang voordat ze uit de bouwput waren. Hetzelfde gaat gelden voor de Bankenunie, die in elkaar geknutseld is voor er inhoud aan is gegeven. De eerste is gefundeerd op idealisme, klei dus, dat snel klef wordt en inzakt; de tweede om de twee Duitslanden te laten verenigen en het verenigd Duitsland in een EU-Muntunie tandenloos te maken, hetgeen een enorme vergissing bleek. Duitsland bloeide op en liet de andere landen in de schaduw staan en streefde naar een verenigd Europa naar Duits model, maar ook dat lukt niet.

De Bankenunie, tenslotte, is er om het failliet van de eurozone te maskeren door de banken weg te halen bij hun financieel gammele landen en onder de eurozone te laten vallen, zodat bankschulden van het zuiden door het noorden gedeeld worden en zo de schandvlek van een voortdurende geldstroom van noord naar zuid wordt toegedekt. Bij de bankenunie weet men de beginsituatie zelfs niet: welke waarde hebben de activa van de banken?; hoeveel komen ze tekort om bij een gefingeerde crisis wanneer de aandelen ineens 40% minder waard zijn niet als een slappe pudding in elkaar te zakken? Wilde schattingen van tientallen tot vele honderden miljarden euro's tekort doen de ronde. Een activa-test en een stresstest, die gedaan hadden moeten worden vóórdat de bankenunie gevormd werd om de haalbaarheid te testen worden achteraf gedaan. Er moet daarom een overgangsjaar komen voordat de bankenunie echt van start zou kunnen, hoe die testen ook uitvallen met ondoorzichtige oplossingen om de noodzakelijke herkapitalisering daarvoor door te voeren, dus zonder de consequenties te kennen.

Een grote sprong in het duister. Daarna? Aandeelhouders en obligatiehouderss zijn dan aansprakelijk, maar voor slechts 8% en wie dan verder? Een over acht jaar volgestort bankenfondsje van 50 miljard euro's en een eurozone die dan zeer waarschijnlijk een totale staatsschuld heeft van meer dan 100% van het totaal BBP van de zone, moeten dan de klappen opvangen. Het ESM -zoals daarin vermeld- moet banken herkapitaliseeren. Het ESM, gevuld met garanties van ook landen die zelf schulden van bijna of meer dan 100% hebben. Fondsen die moeten lenen op de kapitaalmarkt, bailouts hebben verstrekt praktisch zonder rente, die over dertig jaar of zelfs over vijftig jaar pas terugbetaald zouden kunnen worden door een Griekenland dat zelf ook garant staat. De belastingbetaler zou niet meer behoeven te betalen maar het met belastingeld volgegarandeerde ESM is de eehte backstop. De staten niet, want die hebben niets meer met hun oude banken te maken.

In de voorlichting, gretig geslikt door sommige lidstaten, door de strot geduwd bij andere, is het allemaal prachtig voorgesteld, papier is geduldig en schema's lijken net echt. Maar geld moet eerst verdiend worden door een groeiende economie die sterk staat in de harde globale concurrentie, maar de eurozone sukkelt voort, en een groei van 0,5% wordt als een soort triomf toegejuicht. Prognoses zijn optimistisch maar komen zelden uit. Wat wel uitkomt: hervormingen blijven uit, de overheid geeft niets minder uit, begrotingstekorten blijven doorgaan, en elk begrotingstekort doet de schuld oplopen. Hoe dan ook nog de gaten bij de banken te dichten?

Ondertussen wordt er een harde strijd uitgevochten binnen de lidstaten en tussen de lidstaten voor die zo belangrijke posten die in de EU vrij gekomen zijn na de verkiezing van het Europarlement. Dat de uitslag ervan aangaf dat er een groeiende tegenzin tegen de huidige EU is ontstaan wordt genegeerd. De combines moeten worden gevormd en de 28 leiders willen geen echte macht van het Europees Parlement, het moet een onderonsje blijven. Zij doen de benoemingen. Dat de Eurozone in een crisis verkeert maakt niets uit. De macht moet worden verdeeld. De nationale belangen veilig gesteld.

Dat is de harde werkelijkheid.

De EU: harmonisatie en convergentie, welvaart en werkgelegenheid?