Filmliefde op het eerste gezicht

De gebroeders Dardenne hadden al lang een oogje op Marion Cotillard (Inception, The Dark Knight Rises, La vie en rose). Hun coproductie van De rouille et d’os (2012) was hun kans om haar in levende lijve mee te maken. En gaf hen de ingang om haar te laten spelen in Deux jours, une nuit – een van de gedoodverfde winnaars tijdens het filmfestival in Cannes.

Voor de voorpremière van hun nieuwe film kwamen Jean-Pierre en Luc Dardenne – makers van realistische drama’s als Le silence de Lorna, L’enfant en Rosetta) een dagje naar Amsterdam. Een geplande vaart door de grachten van de hoofdstad werd inderhaast gecancelled, omdat een van de broers het zwemmen niet bleek te beheersen. Meer tijd dus voor een gesprek met de Waalse regisseurs: “We zijn optimisten. De wereld is nog niet ten onder.”

Volgens Jean Pierre Dardenne, de oudste van de twee broers, was de ontmoeting met Marion Cotillard, die de hoofdrol speelt in Deux jours, une nuit, een ‘filmliefde op het eerste gezicht – een coup de foudre.’ “We hadden haar eerst in gedachten voor een heel andere film, waarin ze een jonge arts zou spelen.” “Dat scenario hebben we laten vallen en voor de rol in deze film hebben we haar opnieuw bezocht”, vertelt Luc. “Marion heeft een heel bijzondere uitstraling. Er zit iets nostalgisch in haar gezicht, waardoor ze tussen droom en werkelijkheid lijkt te zweven. Ze is er wel, maar tegelijkertijd is ze er ook niet.”

Cotillard speelt de rol van Sandra, een vrouw die tijdens een zinderend hete zomer hoort dat ze onslagen wordt, tenzij ze haar collega’s zover krijgt dat ze hun welverdiende bonus opgeven. Ze heeft een weekend – twee dagen en een nacht – de tijd om die collega’s een voor een te bezoeken en ervan te overtuigen solidair met haar te zijn. Een noodzakelijke (als ze haar baan kwijtraakt, raakt haar gezin hun huis kwijt) opdracht waar ze met enorme tegenzin aan begint, en die ze gedurende het weekend verschillende malen dreigt op te geven.

Luc: “Marion heeft van tevoren in haar hoofd een hele achtergrond voor Sandra gecreëerd. Daardoor heeft ze haar echt tot leven weten te wekken. Het is een cadeau als je met zo’n actrice mag werken, die met kleine bewegingen, met haar handen en hoofd, maar ook door de lengte van stiltes, zo veel extra’s geeft aan een personage.” Cotillard had ook zeggenschap in de kleding van haar personage, iets waar de Dardennes zich altijd sterk om bekommeren. Jean Pierre: “Deze film is opgenomen tijdens de hitte van de zomer, zodat mensen zich letterlijk bloot moesten geven, en we ook veel confrontaties buiten plaats konden laten vinden. Daardoor kun je ook zien dat bijna iedereen er in het weekend nog bijklust, om het hoofd boven water te houden. Sandra is sportief gekleed – de hemdjes laten haar sterke armen zien. Ze is tegelijk kwetsbaar en vol vechtlust.”

De film staat bol van de morele dilemma’s: Sandra vraagt zich van te voren af of dit iets is wat ze van haar collega’s mag vragen – ze snapt ook dat sommigen van hen de bonus keihard nodig hebben. En tijdens Sandra’s lange afwezigheid – te wijten aan een nog niet helemaal verdwenen depressie – bleek dat het werk ook zonder haar gedaan kon worden; wat de keuze voor solidariteit al helemaal ingewikkeld maakt. Maar de vraag is ook of een baas op een dergelijke wijze de verantwoordelijkheid voor een dergelijk ingrijpende beslissing bij zijn werknemers mag leggen.

Luc: “Iedereen heeft zijn eigen beweegredenen voor zijn beslissingen. Wij vellen daar geen oordeel over in de film. Maar voor ons het wel duidelijk dat er een humanere, eerbaardere keuze is, namelijk die van de solidariteit.” Jean Pierre: “Natuurlijk is het moeilijk: we leven in het Westen in een economische en sociale crisis. De samenleving drijft veel mensen tot individualisme – mensen beconcurreren elkaar in plaats van elkaar te helpen. Dat is een trieste stand van zaken.”

Toch houden de broers de moed erin. Jean Pierre: “Net als Sandra zijn we misschien af en toe een beetje depressief, maar we zijn optimisten. We blijven vertrouwen in de mogelijkheden en de goedheid van de mens.”