Wat niet te zien was

Nouwens woont zelf al twintig jaar in Los Angeles, en kent, als elke andere financieel worstelende kunstenaar, de zelfkant van het leven. Een zelfkant die sinds de crisis meer alomtegenwoordig is in een stad zonder genade. Mensen die buiten de boot vallen, verdwijnen of proberen met elkaar een alternatief te vinden voor de door commercie gedreven samenleving.

Monica kwam rond 2008 in aanraking met een groep jonge, mooie, zichzelf aan de gevestigde orde ontrekkende bohemians, die ze begon vast te leggen in donkere, documentaire beelden. ‘Ik was eerst buitenstaander, maar ik begon me er langzamerhand meer in te bewegen. Het was een soort spel. In het begin kwam ik ergens binnen en kende niemand, maar dat veranderde. Ik kreeg, net als de anderen, smsjes over waar we elkaar zouden ontmoeten. Op steeds andere plekken in de stad, maar wel vooral down town in de arme wijken, en met een steeds van samenstelling wisselende groep, omdat in Los Angeles mensen steeds weer verdergaan. Als een soort travelling bands.’

Tijdens het fotograferen leerde Nouwens de stand up comedian Trenton Willey kennen, die een centrale rol speelt in de fotoserie. Bovendien is zijn stem tijdens de expositie te horen als een soundtrack bij een projectie van foto’s. Op drie vensters naast elkaar wisselen beelden elkaar af, en vertellen met elkaar een verhaal, dat elke kijker zelf kan invullen. De voorstromende stem van Trenton, die associatief losse gedachten en observaties aan elkaar knoopt, roept samen met de zorgvuldig gecombineerde foto’s een intense sfeer van melancholie, leegte en verlangen op. ‘Hij voegt iets surreëels toe aan mijn werk en dat past er goed bij. Fotografie is een rigide medium – je kunt er niet mee naar het verleden en ook niet naar de toekomst. Door de stream of consciousness worden de beelden uit de realiteit getrokken.’

Voor Nouwens vertellen de beelden een liefdesgeschiedenis. Tijdens het werken kreeg ze een relatie met Trenton. 'We zijn door onze samenwerking echt verliefd geworden. We wonen en leven samen en delen alles met elkaar. Voor mij vertegenwoordigt hij de ultieme vrijheid.'

Net als de andere mensen die door Nouwens worden vastgelegd, leeft haar geliefde zijn leven met passie – al levert hem dat geen succes in de conventionele zin van het woord. ‘Het klinkt misschien pathetisch, maar ik word enorm aangetrokken door wat mensen drijft. En het maakt niet uit welke kant op. Dat ergens voor gaan, of het nu failure is of succes, dat boeit me.’ De expositie markeert voor Nouwens niet de afronding van de serie. ‘Dingen mogen nooit af zijn of gefixeerd. Het moet altijd verder gaan. Foto’s zijn zowel een momentopname als een aanzet tot meer. Mijn beste werk is dat wat transformatie laat zien. Dat boeit me – dat wat volgt. Elk beeld duwt een ander beeld. En botst ermee.’

En dat is precies wat de tentoonstelling doet. Vanaf het moment dat je de ruimte binnenstapt – op de gang verwelkomd door bewegend beeld van een vrolijke Trenton in daglicht – word je overvallen door de combinatie van en het contrast tussen de soms bijna sprookjesachtige schoonheid van de fotografie en de rauwheid van de LA’s dagelijkse realiteit, waarin mensen schijnbaar onbekommerd feesten, maar ook in koepeltentjes op straat wonen. Je wordt deelgenoot gemaakt van een wereld die je eerder niet kon zien, of niet te zien was, behalve door de lens van Nouwens. Somber is het niet – eerder doet het verlangen naar een gewichtloos leven als dat van de levenskunstenaars die ze vastlegt – los van bezit, conventies en structuur. Een utopie, natuurlijk, maar een die voor sommigen, voor even, werkelijkheid is.

Monica Nouwens - Look At Me And Tell Me If You Have Known Me Before

Nog tot en met 14 juli te zien in Foam, Keizersgracht 609. Open dagelijks van 10.00 -18.00 uur, do/vr van 10.00 - 21.00 uur. Entree: € 8,75.

Een uitgebreid interview met Nouwens is te lezen op The Post Online