Goede voornemens

Eerst een terugblik. In 2013 passeerde het onderwerp integriteit op de diverse niveaus telkens weer de revue. Onze eigen Commissaris van de Koning, de heer Cornielje, werd binnen zijn partij de VVD voorzitter van de integriteitscommissie. Vervolgens stelde hij, mede naar aanleiding van de zaak Verdaas, in de provincie Gelderland het nieuwe fenomeen De Integriteitsdag in. Men was er toch wel van doordrongen dat er op het gebied van  integriteit iets binnen het Provinciehuis moest gebeuren.

En zelfs op Europees niveau kwam integriteit hoog op de agenda te staan het voorbije jaar. In opdracht van de Raad van Europa, bracht GRECO een rapport uit dat handelde over de corruptie in Nederland. Daarbij  werd het  vizier gericht op parlementariërs, rechters en medewerkers van het Openbaar ministerie waaronder Officieren van Justitie.. Zou er soms iets mis zijn, zou men zich dan ook af kunnen vragen?

Hoewel Co Verdaas als staatssecretaris reeds in 2012 aftrad, was de kous hiermee nog niet af voor de Gelderse PVV. Hoewel de uitkomsten van het door de PVV Gelderland geïnitieerde onderzoek niet mis waren oordeelde het Openbaar Ministerie Oost Nederland dat er volgens haar wel sprake was van valsheid in geschrifte maar zeker niet van oplichting.. Immers was Gedeputeerde Staten op de hoogte van de door Verdaas gepleegde feiten en bovendien ging het slechts om een paar luttele euro’s. Dat Verdaas onjuiste declaraties had ingediend om zijn feitelijke woonplaats te verdoezelen, deed er dan ook niet toe. Waarom zou Verdaas als gedeputeerde ook in Gelderland gaan wonen, zoals de Provinciewet voorschrijft? En waarom zou Gedeputeerde Staten de Provinciale Staten hierover inlichten? Daar krijg je alleen maar gedoe over.

Provinciale Staten zitten er toch enkel voor de schijn van de democratie? Dualisme in de provincie is enkel een perceptie. Al voor de uitslag van de provinciale verkiezingen in 2011 bekend was, werden de bestuursfuncties verdeeld door PVDA, VVD, CDA en D66. Deze partijen haalden een meerderheid in de Provinciale Staten en zo kunnen alle zaken achter de schermen beklonken worden met enkel de verplichte maandelijkse poppenkast van de Provinciale Staten vergadering.

Nadat het Openbaar Ministerie aangaf geen onderzoek te willen verrichten en de aangifte die de Gelderse PVV had gedaan afwees, stapte de PVV naar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden met het verzoek om alsnog een onderzoek te starten middels een Artikel 12 procedure. Ook daar ving men bot. Het Hof oordeelde dat de fractievoorzitter Marjolein Faber die namens de PVV het beklag  had ingediend, geen rechtstreeks belanghebbende in deze zaak was  en daardoor geen beklag kon doen bij het hof. Dat de PVV was belemmerd in het uitvoeren van de controlerende functie, doordat zij niet juist en volledig  was geïnformeerd door zowel Verdaas als Gedeputeerde Staten deed er volgens het Hof niet toe.  Kortom het hof had een uitweg gevonden om vooral maar geen oordeel te vellen over het handelen van Verdaas. 

Elders in Gelderland speelde in die tijd ook nog een andere integriteitskwestie, namelijk die van de voormalige burgermeester van Lingewaard, de heer de Vries. Deze burgermeester had ook onjuiste declaraties ingediend, hetgeen bleek uit een onderzoek van Kafi Integrity, het bureau dat ook de zaak Verdaas onderzocht had. Hetzelfde Openbaar Ministerie Oost Nederland stelde in deze zaak, in tegenstelling tot in die van Verdaas,  wel een onderzoek in en oordeelde dat de burgermeester zich schuldig had gemaakt aan oplichting en valsheid in geschrifte. 

Het Openbaar Ministerie gaf aan dat de integriteit van een burgermeester buiten kijf moet staan. Dit was niet het geval en daarom werden er strafrechtelijke gevolgen verbonden aan zijn handelen. Blijkbaar geldt dit niet voor een staatssecretaris. De heer de Vries had de pech slechts een burgemeester te zijn en ook dat de interim burgemeester van Lingewaard terecht meende aangifte te moeten doen bij het openbaar ministerie terwijl onze eigen Commissaris van de Koning deze stap in de zaak Verdaas niet wilde nemen. Tot op de dag van vandaag weet Nederland niet waarom hij dat niet heeft gedaan.

In het nieuwe jaar zal de PVV opnieuw het provinciale bestuur testen inzake integriteit. De PVV zal haar rapport “Uit de bocht”op de provinciale agenda plaatsen.

In het rapport valt te lezen dat de algemeen directeur, de heer van Kalmthout, tot 14 juni 2011 onrechtmatig gebruik heeft gemaakt van de dienstauto en ten onrechte 9100 euro aan pensionvergoeding heeft ontvangen. Van strafbare feiten is echter geen sprake. maar wel van het niet naleven van interne (integrtiteits)regels.. Dat is dan ook de reden dat  men Gedeputeerde Staten kan betichten van onbetamelijk bestuur. Zij hebben het uitbetalen van een pensionvergoeding mogelijk gemaakt, zonder dat er sprake was van een verhuisplicht, waardoor deze vergoeding onrechtmatig is. Gedeputeerde Staten hebben getracht wat krom is recht te praten waardoor men steeds verder verstrikt raakte in haar eigen gedraai. Zo werd bij de beantwoording van door de PVV gestelde vragen omtrent het gebruik van de dienstauto eerst het gewoonterecht van stal gehaald. Professor Douwe Jan Elzinga heeft hier vervolgens gehakt van gemaakt.  Dat deze zaak  Gedeputeerde Staten niet lekker zat blijkt wel uit het feit dat zij op vrijdagavond om 22.00, de dag voordat de Volkskrant het bericht plaatste “Ophef over vergoedingen hoge Gelderse ambtenaar”, nog een persbericht verstuurde. Ook in dit persbericht werd er wederom onjuiste informatie verstrekt, hetgeen zo langzamerhand een gewoonte wordt van dit college.

De door de Commissaris van de Koning Cornielje geïnitieerde Integriteitsdag is dan ook voor zowel Gedeputeerde Staten alsook voor Provinciale Staten een geweldige uitdaging. Een uitdaging in de trant van om transparant te zijn, om eerlijk te zijn, om zich kwetsbaar op te durven stellen, om integer te zijn en ook om integer te handelen. Wat een uitdagingen liggen er toch in het verschiet. Voor het huidige college van GS een bijna onmogelijke opgave, omdat zij al te vaak heeft laten zien dit alles niet aan te kunnen. Maar ook een zware opgaaf voor Provinciale Staten omdat de coalitiefracties van CDA, VVD, D66 en PvdA hebben laten zien dat zij als een braaf hondje achter hun baasjes aan lopen en eigen initiatief ver te zoeken is. Een nieuw jaar betekent echter nieuwe kansen, maar ook een nieuwe Integriteitsdag. Namens de PVV fractie Gelderland wens ik dan ook Gedeputeerde Staten  en Provinciale Staten veel wijsheid, kracht en durf toe.