Boeren kapotgemaakt door beleid: wanhoop groeit, voedselzekerheid in gevaar

Het is een drama dat zich recht onder onze neus voltrekt. Terwijl politici in Den Haag elkaar verdringen om de juiste framing en verdeling van miljarden, overwegen jonge Nederlandse boeren massaal om het land te verlaten. Niet omdat ze dat willen — integendeel — maar omdat het beleid hen tot de rand van de afgrond heeft geduwd. Wat hier kapot wordt gemaakt, is niet alleen een sector. Het is onze voedselzekerheid, onze onafhankelijkheid en een eeuwenoude traditie van boerenfamilies die generaties lang dit land voedden.

Roy Meijer, een jonge melkveehouder en voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt, verwoordt de frustratie van duizenden boeren: "Je weet niet of je er alleen voor staat. Dit kabinet heeft geen antwoorden." Meijer wil het bedrijf van zijn ouders overnemen, maar weet simpelweg niet of dat überhaupt nog mogelijk is. Zes jaar lang onzekerheid over vergunningen, stikstofregels die als drijfzand onder zijn voeten schuiven, en een overheid die vooral excelleert in uitstel en vage beloftes.

De veelgeprezen “nieuwe wind” van BBB-minister Femke Wiersma heeft tot nu toe vooral een flauw briesje opgeleverd. Haar startpakket? Te weinig. De compensatie? Onvoldoende. De rechtszekerheid? Onbestaand. En terwijl de politiek aarzelt, worden jonge boeren kapotgemaakt.

Het is stoppen of emigreren. Zover zijn we gekomen in Nederland anno 2025. Boeren die al zes jaar in juridische limbo zitten — vaak door fouten van de overheid zelf — moeten lijdzaam toezien hoe hun toekomst vervliegt. Het aantal agrariërs dat hardop overweegt om naar het buitenland te vertrekken, groeit. “Ik kijk naar landen waar wél duidelijkheid is,” zegt Meijer. Een zin die alles zegt over de puinhoop die onze bestuurders hebben gecreëerd.

En laten we heel helder zijn: als we onze boeren verliezen, verliezen we méér dan een sector. We verliezen onze zelfredzaamheid. We worden afhankelijk van voedsel uit het buitenland, uit landen waar we géén controle hebben over kwaliteit, duurzaamheid of arbeidsomstandigheden. Dat is levensgevaarlijk. Economisch, sociaal én strategisch.

De feiten zijn onmiskenbaar: de vergunningensystematiek ligt op zijn gat, het vertrouwen is verdwenen, en het kabinet weigert met harde garanties en voldoende budget over de brug te komen. Premier Dick Schoof beloofde een oplossing binnen twee maanden — het is niet gelukt. De miljarden die nodig zijn om boeren écht te helpen, zijn opnieuw weggestemd, uitgesteld of vergeten in het politieke steekspel.

Roy Meijer slaat de spijker op z’n kop: “Hebben jullie door dat de hele ondernemersbeweging stilstaat?” Nee, natuurlijk niet. In Den Haag wordt vooral gekeuveld over klimaat, stikstof en ecologische modellen. Maar de realiteit op het erf? Die interesseert blijkbaar niemand.

Waar is het politieke lef? Waar is het besef dat voedselproductie geen luxe is, maar een fundament van nationale veiligheid? In plaats van boeren te steunen en perspectief te geven, dwingen we ze tot stoppen. En als ze vrijwillig willen stoppen? Dan is de compensatie zo karig, dat het een klap in het gezicht is. Het is economisch wanbeleid en moreel failliet.

We hebben een land gebouwd op boerenverstand, arbeid en een diepe verbondenheid met onze grond. Maar in plaats van die waarden te beschermen, kiezen we nu voor juridische technocratie, onhaalbare natuurdoelen en een bestuur dat elke geloofwaardigheid verliest.

De boodschap van de jonge boeren is kraakhelder: “Leg een ei en los het op.” Het kabinet heeft nu nog de kans om dit tij te keren. Maar dan moet het wel kiezen. Niet voor vage compromissen, maar voor daadkracht. Niet voor Brussel of milieuclubs, maar voor de mensen die ons eten produceren.

Als dat niet gebeurt, dan verliest Nederland zijn boeren. En dat betekent dat we onze toekomst uit handen geven aan andere landen — met alle risico’s van dien.

Want een land zonder boeren, is een land zonder bestaansrecht.