Donald Trump eist controle over Bagram Air Base: "Bad things are going to happen!"

Bagram was jarenlang het grootste Amerikaanse operationele knooppunt in Afghanistan. Sinds de inval na 11 september 2001 fungeerde de basis als logistiek centrum, luchtmachtbasis en detentiefaciliteit.

Tijdens de zogenoemde war on terror zaten er duizenden gevangenen vast, vaak zonder proces, en er zijn meldingen van mishandeling en marteling. In juli 2021 verlieten de laatste Amerikaanse troepen Bagram in stilte; zes weken later namen de Taliban de basis over, op dezelfde dag dat Kabul viel.

De Taliban-regering heeft het verzoek van Trump resoluut afgewezen. Zakir Jalal, een Afghaans diplomaat, verklaarde: “Afghanistan en de Verenigde Staten moeten met elkaar in gesprek gaan … maar zonder dat de Verenigde Staten enige militaire aanwezigheid in welk deel van Afghanistan dan ook behouden.” Volgens Kabul staat het land open voor economische en diplomatieke samenwerking met Washington, maar niet voor een hernieuwde militaire aanwezigheid.

Trump benadrukt de strategische ligging van Bagram. Tijdens een persmoment met de Britse premier Keir Starmer zei hij: “We proberen het terug te krijgen, omdat zij dingen van ons nodig hebben. Wij willen die basis terug, maar een van de redenen dat we die basis willen, is dat ze, zoals u weet, een uur verwijderd is van de plek waar China zijn kernwapens maakt.” Toch bleef hij vaag over hoe hij dat wil bereiken. Toen journalisten vroegen of hij bereid was militair in te grijpen, antwoordde hij ontwijkend: “Daar gaan we het niet over hebben.”

Washington beschikt over enkele diplomatieke kanalen: Amerikaanse gezanten hebben de afgelopen jaren nog gesprekken gevoerd met Taliban-officials, onder meer over consulaire zaken en economische samenwerking. Toch is er geen enkel teken dat Kabul Bagram vrijwillig zou afstaan.

Een militaire optie zou neerkomen op een nieuwe grootschalige operatie, met aanzienlijke risico’s op escalatie en destabilisatie in de regio. Analisten waarschuwen dat dit zowel de betrekkingen met Afghanistan als met omliggende landen, waaronder China, ernstig kan belasten.