Rusland eist erkenning van geclaimde Oekraïense regio's als voorwaarde voor vrede

De eisen kwamen naar voren tijdens een ontmoeting in Istanbul, Turkije. Volgens een anonieme Oekraïense functionaris, geciteerd door persbureau Reuters, zou Rusland bovendien hebben geëist dat Oekraïne een neutrale status aanneemt, zonder buitenlandse troepen of massavernietigingswapens. Ook wil Moskou dat beide landen afzien van claims op oorlogsschade.

De Russische eisen wijken sterk af van de vredesvoorstellen die recent door de Verenigde Staten en Europese landen zijn gedaan. Zo stelde de VS eerder voor om alleen de Krim als Russisch te erkennen – een voorstel dat op brede kritiek stuitte, maar aanzienlijk gematigder was dan de Russische eisen. Oekraïne heeft zelf aangegeven alleen over vrede te willen praten als er eerst een volledig staakt-het-vuren wordt bereikt.

Een complicerende factor is dat Rusland de vier genoemde regio’s momenteel niet volledig bezet. Het gaat hier dus om claims op gebieden waar de feitelijke controle verdeeld is, en waar nog steeds hevige gevechten plaatsvinden.

Na afloop van het overleg liet de Oekraïense delegatie weten dat de Russische opstelling erop wijst dat Moskou geen serieuze intenties heeft om tot vrede te komen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky was niet zelf aanwezig bij het overleg. Hij sprak die dag in Albanië met Europese regeringsleiders.

Zelensky benadrukte daar opnieuw dat Oekraïne bereid is om werk te maken van vrede, mits Rusland stopt met alle vijandelijkheden. “Als de Russen een voorstel tot een volledig en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren afwijzen, moeten er strenge sancties volgen,” aldus de president.

Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov bevestigde vandaag dat een topontmoeting tussen Poetin en Zelensky mogelijk is, maar alleen onder “bepaalde voorwaarden”. Wat die voorwaarden precies zijn, zei hij niet. Wel herhaalde hij de Russische lijn dat Zelensky geen legitiem staatshoofd zou zijn, vanwege het uitblijven van nieuwe verkiezingen – verkiezingen die volgens de Oekraïense grondwet zijn opgeschort vanwege de oorlog.

De onderhandelingen zouden volgens Peskov verder vertrouwelijk moeten blijven. Op vragen over de gestelde eisen gaf hij geen inhoudelijke reactie.

Opmerkelijk is dat de Amerikaanse president Donald Trump zich opnieuw actief mengt in de kwestie. Volgens een bericht op sociale media heeft Trump voor maandag afzonderlijke telefoongesprekken gepland met zowel Poetin als Zelensky. “Hopelijk wordt het een productieve dag, een staakt-het-vuren komt eraan,” aldus Trump.

Hoewel hij al vaker heeft gesuggereerd dat een doorbraak nabij is, zijn er tot dusver nog geen concrete resultaten geboekt. Of zijn bemiddelingspoging deze keer anders uitpakt, zal komende week blijken.