Ozzy Osbourne (76) overleden – einde van een metal-icoon

Ozzy Osbourne, de man die een vleermuis zijn kop afbeet op het podium en jarenlang meer in een roes dan bij zinnen leefde, is op 76-jarige leeftijd overleden. De legendarische frontman van Black Sabbath en zelfverklaarde “Prince of Darkness” gold als icoon van de rockmuziek, maar ook – en misschien wel vooral – als het groteske uithangbord van alles wat er misging in de westerse cultuur vanaf de jaren ’70.

Niemand zal ontkennen dat Osbourne een stempel heeft gedrukt op de muziekindustrie. Black Sabbath was medegrondlegger van de heavy metal, met duistere teksten, loodzware riffs en een nihilistische wereldvisie. De muziek sprak een generatie aan die zich afzette tegen orde, gezin en verantwoordelijkheid – precies die fundamenten waarop onze beschaving gebouwd is.

Zijn solocarrière bracht hits als Crazy Train en Mr. Crowley, maar wat écht zijn bekendheid bepaalde, was het constante mediacircus rond zijn ontspoorde leven: overmatig drank- en drugsgebruik, krankzinnige uitspraken, dom geweld en smerige stunts die hij zelf nauwelijks overleefde.

Osbourne was nooit alleen maar zanger. Hij werd het gezicht van een “rebelse” levensstijl die in feite niets anders was dan decadentie, nihilisme en zelfdestructie. De MTV-realityshow The Osbournes maakte hem begin jaren 2000 opnieuw populair, maar het beeld dat werd geschetst – een stuntelende, half-gestoorde vader in een chaotisch huishouden – was allesbehalve iets om na te volgen.

Zijn fans zagen het als charmant. Maar in werkelijkheid illustreerde het de verwording van een samenleving die amusement boven waardigheid plaatste, en geestelijke verwarring tot ‘expressie’ verhief.

Het feit dat men Osbourne vandaag eert als icoon, is veelzeggend. Hij vertegenwoordigt een tijdperk waarin het Westen niet koos voor opbouw, maar voor afbraak. Waarin maatschappelijke waarden werden ingeruild voor zelfverheerlijking, ‘vrije expressie’ en antiautoritair gezever dat in de praktijk vooral leidde tot depressies, eenzaamheid en verslaving.

In plaats van helden die iets opbouwden, kregen jongeren figuren als Ozzy voorgeschoteld – luid, grof en kapot van binnen. En nu hij er niet meer is, klinkt er treurnis. Maar wat precies verliezen we?

Een legendarisch artiest, zeker. Maar ook een symbool van een generatie die liever een vleermuis opat dan een gezin stichtte. Die liever schreeuwde dan bouwde. En die vandaag de dag – met al haar littekens – het morele kompas kwijt is, maar nog steeds denkt dat ‘rebellie’ tegen denkbeeldige vijanden iets oplevert.

Ozzy’s dood is geen nationaal rouwmoment. Het is het einde van een levensverhaal dat even tragisch als luidruchtig was. Natuurlijk – hij had talent. Maar het Westen had ook iets beters nodig dan alleen talent. Het had behoefte aan richting, aan leiding, aan opbouw. En dat vond het niet bij de “Prince of Darkness”.

Wat blijft, is een leeg podium, veel lawaai, en een generatie die nu ouder is, maar nooit echt volwassen werd.