Aflossingsvrije hypotheek blijft risico: helft van schuld loopt op, AFM waarschuwt voor problemen bij pensioen

Economie•02 nov , 17:30

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) luidt opnieuw de noodklok over de aflossingsvrije hypotheek. Hoewel deze hypotheekvorm de laatste jaren minder populair is geworden, zit nog altijd meer dan de helft van de totale Nederlandse hypotheekschuld - bijna 900 miljard euro - in aflossingsvrije leningen.

Dat betekent dat honderdduizenden huishoudens alleen rente betalen, maar hun schuld niet aflossen. En dat kan grote gevolgen hebben zodra de looptijd afloopt, waarschuwt de toezichthouder.

Hoe werkt een aflossingsvrije hypotheek eigenlijk?

Bij een aflossingsvrije hypotheek betaalt de huiseigenaar geen aflossing, alleen rente. Dat lijkt aantrekkelijk: de maandlasten zijn laag, en het geeft ruimte voor andere uitgaven.

Maar aan het einde van de looptijd - vaak na 30 jaar - moet de volledige schuld in één keer worden terugbetaald of geherfinancierd. En precies daar schuilt het risico, vooral voor ouderen die met pensioen gaan of mensen met een lager inkomen.

AFM: “Problemen aan het einde van de looptijd”

De AFM benadrukt dat veel mensen zich niet realiseren wat er gebeurt als hun hypotheek afloopt.

“Hierdoor kunnen aan het einde van de looptijd problemen ontstaan,” zegt de toezichthouder. “Als mensen met een aflossingsvrije hypotheek met pensioen gaan of hun werksituatie verandert, kunnen zij mogelijk niet aflossen of herfinancieren.”

Met andere woorden: wie nu geniet van lage lasten, kan over tien of vijftien jaar in financiële problemen komen als het inkomen daalt en de bank weigert een nieuwe lening te verstrekken.

🟥 DDS zal blijven benadrukken wat de mainstream niet wil horen: Nederland wil verandering, geen voortzetting van D66- en GroenLinks-beleid. ❤️ Steun ons werk vandaag nog via dds.backme.org of direct op NL95 RABO 0159 0983 27 t.n.v. Liberty Media. Want de waarheid mag nooit verdwijnen achter de Haagse façade.

Ouderen hoeven niet in paniek te raken - maar wél alert zijn

De AFM haast zich te zeggen dat niet iedereen in de gevarenzone zit. Huiseigenaren met voldoende spaargeld, beleggingsvermogen of overwaarde hoeven zich geen zorgen te maken. Voor die groep kan een aflossingsvrije hypotheek prima werken.

Toch adviseert de toezichthouder om tijdig te plannen. Wie richting pensioen gaat, doet er goed aan om nu al te berekenen wat er gebeurt als de hypotheek afloopt:

Is er spaargeld om (deels) af te lossen?
Kan de lening worden verlengd?
Of is verkoop op termijn onvermijdelijk?

Het risico van lage rente en hoge schuld

Veel aflossingsvrije hypotheken stammen nog uit de periode vóór 2013, toen de rente historisch laag was en fiscale regels ruimer waren. Huiseigenaren sloten destijds zonder zorgen een lening af met het idee: “Over dertig jaar zien we wel.”

Maar de tijden zijn veranderd. De rente stijgt, huizenprijzen stabiliseren, en banken worden kritischer bij herfinanciering. Vooral ouderen met een kleiner pensioeninkomen kunnen dan klem komen te zitten.

Een woning met veel overwaarde lijkt mooi, maar zonder aflossing blijft de schuld staan. En dat betekent dat mensen na hun pensioen alsnog moeten verkopen of verhuizen.

Politieke context: structurele kwetsbaarheid van de woningmarkt

Het probleem met aflossingsvrije hypotheken is niet alleen individueel, maar structureel. Nederland leunt zwaar op hoge woningprijzen en fiscale voordelen. Zolang de markt blijft draaien, lijkt er niets aan de hand - maar zodra de rente verder stijgt of de economie vertraagt, kan dat evenwicht snel kantelen.

De waarschuwing van de AFM past in een breder beeld: de Nederlandse woningmarkt rust op leningen in plaats van echte vermogensopbouw. Een papieren rijkdom, maar met een groot financieel risico eronder.

Geen paniek, maar wél wakker worden

De boodschap van de AFM is genuanceerd, maar duidelijk: de aflossingsvrije hypotheek is geen tikkende tijdbom, maar wel een sluimerend risico.

Wie nu een comfortabel leven leidt dankzij lage lasten, moet beseffen dat er een dag komt waarop de bank de lening terug wil. Ouderen hoeven niet te schrikken - wél te plannen.

Nederland is in korte tijd een land geworden van huizenbezitters die niet aflossen, maar hopen dat de huizenprijzen blijven stijgen. En dat, zo waarschuwt de AFM terecht, is geen financieel plan, maar een gok.