Amnesty International: Hamas schuldig aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen menselijkheid op 7 oktober – twee jaar te laat!

Maar goed, Amnesty heeft 173 pagina’s nodig om te concluderen wat de gemiddelde toeschouwer binnen 173 seconden wist: Hamas richtte zich doelbewust op burgers en voerde een campagne van marteling, moord, ontvoering en seksueel geweld. ‘Targeting Civilians’ heet het rapport. De titel zegt alles, het tijdstip nog meer.

Op die dag stormden strijders van Hamas, Palestijnse Islamitische Jihad en andere terreurbendes het zuiden van Israël binnen. Een muziekfestival veranderde in een bloedbad. Huizen werden uitgebrand, gezinnen afgeslacht, vrouwen verkracht, babies verminkt. Het dodental: 1.195. Het aantal gegijzelden: 251 – waaronder 44 lichamen die als trofeeën werden meegesleept.

In Gaza’s tunnelnetwerk werden gijzelaars gemarteld, uitgehongerd en seksueel misbruikt. Alleen politieagent Ran Gvili is nog steeds niet terug; Hamas houdt zelfs zijn lichaam vast. Amnesty schrijft het nu allemaal op, met honderd foto’s en filmpjes die de daders zelf al op sociale media hadden gezet.

Amnesty-directeur Agnès Callamard noemt de daden “weerzinwekkende minachting voor mensenlevens” en spreekt van een “systematische aanval op burgers”. Dat is juist. Dat is waar. Dat is twee jaar te laat.

Amnesty zou Amnesty niet zijn als ze in dezelfde adem niet Israël een veeg uit de pan geven. In het rapport staat keurig dat Hamas’ misdaden losstaan van “Israëls afschuwelijke staat van dienst in Gaza”, maar het voelt als een bekende reflex. Een voetnoot met megafon: Hamas is fout, maar Israël is ook heel fout hoor.

Het is dezelfde organisatie die in 2024 klaar stond om Israël van genocide te beschuldigen nog voordat het stof was neergedaald. Een organisatie met een track record: apartheid, kolonialisme, structurele onderdrukking – Israël krijgt het hele vocabulaire over zich heen, vaak met meer felheid dan de terreur van Hamas die nu pas met horten en stoten wordt gedocumenteerd.

De daders documenteerden hun eigen misdaden. Telegram stond vol bekentenissen in HD-kwaliteit. De wereld kon het zien, ruiken, bijna aanraken. Twee jaar lang was Amnesty opvallend stil over Hamas, drukker met het juridisch framen van Israël dan met het opschrijven van de rauwe feiten.

Maar de druk werd te groot. De beelden onloochenbaar. En de internationale geloofwaardigheid van de organisatie zat op een glijdende helling. Dus kwam er een rapport. Degelijk, uitgebreid, maar doorspekt met de bekende balanszucht die in de praktijk meer lijkt op scheefgroei.

Callamard waarschuwt dat het internationale rechtssysteem “onder vuur ligt”. Dat klopt. Maar Amnesty helpt zelf bij het aansteken van lonten wanneer het selectief verontwaardigd blijft. Ze eisen ICC-onderzoeken, oproepen tot gerechtigheid voor alle slachtoffers, en willen dat Israël stopt met schendingen van het oorlogsrecht. Prima eisen.

Maar ondertussen blijft er één feit overeind: het begon met Hamas’ orgie van geweld. Zonder 7 oktober geen Gaza-oorlog. Zonder gijzelingen geen belegering. Zonder verkrachtingen geen internationale schokgolf.

En toch voelt het rapport, ondanks zijn inhoud, als mosterd na de maaltijd. Een noodzakelijke bekentenis die veel te laat komt.

Organisaties als Amnesty hebben een cruciale taak, maar hun geloofwaardigheid wordt uitgehold door jarenlange asymmetrie. De selectieve woede, de reflexmatige Israël-kritiek, de aarzelende veroordelingen van terreur: het draagt allemaal bij aan polarisatie, niet aan vrede.

Wie vrede wil, moet eerlijk durven zijn. Eén standaard, niet twee. Misdaden zijn misdaden, of ze nu worden gepleegd door staten, milities of terreurgroepen. Dat Amnesty dit nu opschrijft, is goed. Dat het twee jaar duurde, is pijnlijk. Dat de wereld daardoor nog verder verdeeld raakte, is tragisch.

Voor duurzame vrede in de regio is meer nodig dan dikke rapporten. Er is een morele ruggengraat nodig die consequent is. Hamas moet worden aangepakt voor wat het is: een terreurorganisatie die bewust burgerslachtoffers maakt. Israël moet zich verantwoorden wanneer het de grenzen van oorlogsrecht overschrijdt.

Maar zonder erkenning van de oorspronkelijke misdaad, wordt elk debat op drijfzand gevoerd. Amnesty heeft een stap gezet. Een laat, zwaar en ambivalent verslag. Een stap, geen sprong.