DEN HAAG (ANP) - De algemene inlichtingendienst AIVD en de militaire inlichtingendienst MIVD delen minder informatie dan voorheen met hun Amerikaanse partners. Dat zeggen de hoofden van de Nederlandse diensten in een dubbelinterview in de Volkskrant.
Het is voor het eerst dat AIVD en MIVD beamen dat de ontwikkelingen in de Verenigde Staten onder president Donald Trump gevolgen hebben voor de inlichtingenrelatie. "Dat we soms ook dingen niet meer vertellen, dat is waar", zegt MIVD-directeur Peter Reesink. Erik Akerboom, directeur-generaal AIVD: "Soms moet je case by case gaan nadenken: kan ik deze informatie nog wel delen of niet?"
Akerboom en Reesink zeggen in de krant dat de relaties met de Amerikaanse diensten CIA en NSA nog steeds uitstekend zijn, maar benadrukken ook dat Nederland "kritischer" is geworden. De Nederlandse diensten noemen het risico op het politiseren van inlichtingen en respect voor mensenrechten als redenen om voorzichtiger te zijn.
China razend tempo cybermacht
Nederland kijkt nadrukkelijker naar samenwerking met Europese diensten. Akerboom zegt dat er "enorm is opgeschaald". Hij spreekt over een kopgroep van Noord-Europese diensten, zoals de Britten, Duitsers, Scandinaviërs, aangevuld met Fransen en Polen, die inlichtingen uitwisselen. Door de oorlog in Oekraïne en de Russische dreiging voor Europa ontstaan multilaterale inlichtingenverbanden. Bij de militaire diensten is dezelfde ontwikkeling zichtbaar, aldus Reesink.
Akerboom en Reesink zeggen in het interview dat Rusland jaarlijks tientallen succesvolle hacks uitvoert in Nederland, bij bedrijven en overheden. Akerboom: "Op plekken waar we ook echt last van hebben."
Ze benoemen daarnaast dat China in razend tempo een cybermacht wordt en inmiddels net zo geavanceerd is als de Verenigde Staten. Akerboom waarschuwt voor 'close-access-operaties', gericht op Nederlanders die naar China reizen. Daarbij worden laptops en smartphones van journalisten, hoge ambtenaren en medewerkers van technische bedrijven fysiek of draadloos leeggetrokken. Met kunstmatige intelligentie doorzoeken Chinese diensten de onderschepte data, waarschuwt Akerboom. "Daar moeten mensen zich echt bewust van zijn: hun apparaten zijn kwetsbaar."