Duitsland slaat flater vanwege eigen schulgevoel

Dacht u dat wij het in Nederland moesten stellen met lage strafeisen? Ach, het kan altijd nog erger. Heel. Erg. Veel. Erger. Zelfs. John Demjanjuk, de beul van Sobibor die zestig jaar lang zijn proces wist te ontlopen, hoorde vandaag een eis van zes hele jaren gevangenisstraf tegen zich eisen door het Duitse Openbaar Ministerie. Waarvoor de 90-jarige zes jaar zou moeten zitten? Voor betrokkenheid op de moord op zo’n slordige 27.900 joden in de tijd dat hij als kampbewaker in vernietigingskamp Sobibor werkte. Zes jaar cel. 27.900 doden. Zes .jaar ..cel. Dat is de eis.

38.000 jaar gevangenisstraf. Dat eiste het Spaanse OM tegen de hoofdverdachten van de aanslagen in Madrid. Wat hadden zij op hun geweten? 191 moorden en 1824 pogingen tot. Is zo´n eis nou overdreven? Absoluut niet. 38.000 jaar is namelijk een duidelijk signaal. Niet naar mogelijke toekomstige terroristen, want die zal het waarschijnlijk een zorg zijn of ze zes, 38.000 jaar of de doodstraf krijgen. Nee, het is een signaal naar de nabestaanden van hun daden, dat iedere afzonderlijke moord bestraft wordt. Ieder slachtoffer wordt in het proces zo als volwaardig mens beschouwd, en niet als onderdeel van een groot en niet te bevatten getal. En zo hoort het.

Waarom de Duitsers hier niet aan willen? De theorie dat ze iets goed te maken hebben snijdt meer hout dan je zou denken. De Duitsers zitten zoals bekend nog steeds met een enorm schuldgevoel. We zien dat onder meer terug in het buitenlands beleid, waarin ze nog steeds extreem terughoudend zijn met steun aan militaire missies (zie bijvoorbeeld de recente resolutie in de VN-raad). Duitsland durft zich niet als agressor op te stellen. Haar schuldgevoel maakt Duitsland dus tot pacifist. En datzelfde schuldgevoel weerhoud ze er nu ook van om Demjanjuk een strafeis op te leggen die wel rekening houdt met al zijn slachtoffers.

Vanuit de Spaanse logica zou Demjanjuk een eis moeten krijgen die ver in de honderden duizenden, zo niet in de miljoenen jaren loopt. Maar daarmee zou Duitsland haar zelfopgelegde en eeuwig voortdurende `schuld´ mogelijk lijken af te wentelen in een enorme strafeis aan een Oekraïner. Dat is, toegegeven, geen fijn plaatje. Maar mag dat betekenen dat Duitsland het uiterste opzoekt door de man een strafeis mee te geven die gelijkstaat aan een gewapende overval? Dat lijkt mij niet. Ik wil onze Oosterburen dan ook een voorstel doen: eis niet zes, maar 27.900 jaar. Dat is precies 1 jaar per slachtoffer. En dat is eigenlijk veel en veel te weinig.