Het 6-miljard-pakket is voor 60% lastenverzwaring

Het klonk zo mooi. Rutte zou 6 miljard euro extra bezuinigen. Een feest voor iedereen die een kleinere overheid wil. De vlag ging bijna uit, maar Rutte gooide afgelopen lente bij het verantwoordigsdebat direct al zelf roet in het eten.

Premier Rutte :

“Voor het kabinet zijn een paar dingen van belang. We willen in 2014 het begrotingstekort onder de 3% krijgen. [mislukt, Tipo] We willen daarbij een verdeling van lasten en uitgaven zoals die de afgelopen jaren steeds zichtbaar is geweest. In het geheel van de 50 miljard die er ligt, is er 15 miljard aan lasten en 35 miljard aan uitgaven. Dat is een verhouding van 30% lasten en 70% uitgaven. Die verhouding van een derde/twee derde zien we in de recente decennia steeds bij de Nederlandse hervormings- en bezuinigingspakketten. Die willen we handhaven voor de komende tijd. Daar willen we ook aan vasthouden. [ook mislukt, Tipo]”

En Rutte zei verder:

“Wat ik meld, is dat wij bij eventuele extra noodzakelijke bezuinigingen geen andere verhouding mogen krijgen ten nadele van het lastenbeeld dat we in de afgelopen tien, twintig jaar in Nederland gezien hebben. Daar waar het mogelijk is om met elkaar te komen tot oplossingen waarbij dat lager kan zijn, heeft dat uiteraard onze grote voorkeur.”

Mevrouw Van Veldhoven (D66) reageerde daar nog op met:

“Dat is in ieder geval helder. De premier stelt de verhouding een derde/twee derde als maximum. Daarmee beantwoordt hij nog steeds niet mijn vraag, namelijk hoe hij reageert op de geluiden die al in de Kamer zijn geuit dat er helemaal geen extra lasten moeten komen. Ondermijnt dat niet een beetje de oplossingsrichting die de premier nu schetst?”

Premier Rutte antwoorde: 

“Ik stel vast dat partijen die hierover uitlatingen hebben gedaan, waaronder het CDA, ook de motie-Pechtold hebben ondertekend. Alles wat ik daar nu verder over zeg, draagt niet bij aan het succes van de zich grotendeels informeel afspelende onderhandelingen in de komende weken en maanden.”

Rutte – en hij sprak namens het kabinet - wilde dus vasthouden aan een maximum van 30% lastenverzwaringen en een minimum van 70% overheidsuitgavenbeperkingen bij elk pakket dat noodzakelijk is om het begrotingstekort onder de 3% BBP te krijgen. Dat maximum zou hij en zijn kabinet handhaven. Dat heeft hij in de Tweede Kamer op 16 mei 2013 bij het verantwoordingsdebat verklaard.

De 6 miljard extra bezuiniging die enkele weken later door Olli Rehn zijn opgedragen aan Rutte en Dijsselbloem, zou dus voor 1,8 miljard uit lastenverzwaringen bestaan. Maximaal. Geen cent meer. Rutte en het kabinet zouden handhaven. Je maintiendrai!

Een idiote gedachte overigens, dat een bezuiniging altijd met een lastenverzwaring moet samengaan, om het enkele feit dat dat vroeger ook zo ging. Echt iets voor een geschiedenisleraar om nooit eens iets nieuws te proberen. Iets met visie op een kleinere overheid, bijvoorbeeld. Maar goed, dan leggen we de leraar wel langs zijn eigen meetlat. Want is het gelukt, dat handhaven? Nee. Rutte heeft het allemaal op zijn beloop gelaten. Hij heeft niet vooruitgedacht, maar achteruit onderhandeld. En hij viel pijnlijk.

In de CPB-verkenning (blz 60-62, PDF-alert) staat namelijk:

“De EMU-relevante lasten worden in 2014 verzwaard met 8,5 miljard euro, waarvan 3 mld euro als gevolg van maatregelen in het 6-miljard-pakket die in 2014 ingaan en 1,5 miljard euro als gevolg van het vervallen van de eenmalige lastenverlichting (AOF-premie) in 2013.”

Minstens 50% van het 6-miljard-pakket bestaat dus uit lastenverzwaringen:

- Geen inflatie-correctie op schijfgrenzen en heffingskortingen (1 mld euro)

- Afschaffing van de stamrechtvrijstelling voor nieuwe gevallen (0,75 mld euro)

- Tijdelijke opname van bestaande stamrechttegoeden met 20% belastingvrijstelling wanneer het volledige tegoed in 2014 wordt opgenomen (1,25 mld euro).

Maar dat is nog niet alles, want in de CPB-verkenning staat ook:

"Tot slot komt de Beleidsmatige LastenOntwikkeling (BLO) lager uit, vooral als gevolg van definitiewijzigingen: het beperken van premiekortingen met 0,5 miljard euro is niet meegerekend als BLO, maar als niet-EMU-relevante lastenverzwaring.”

Er is dus nog 0,5 miljard extra aan lastenverzwaringen uit het 6-miljard-pakket in een voetnoot van een 90-paginadik rapport verstopt, die vanwege een definitiekwestie niet relevant voor het EMU-saldo is verklaard, maar wel als zodanig de Nederlandse burger raakt: de beperking van de premiekorting in 2014. Wat een mooie verdwijntruc!

Van het 6-miljard-pakket is dus 3,5 miljard een lastenverzwaring en 2,5 miljard een overheidsuitgavenbeperking. De verhouding is dus: 60% lastenverzwaring, 40% uitgavenbeperking.

Nu vond ik de 30/70-verhouding al een aanfluiting, maar Rutte zou die verhouding handhaven. Nu blijkt dat de werkelijke verhouding 60/40 is, is Rutte zelf niet meer te handhaven. Dit kan namelijk gewoon echt niet. De 3%BBP-norm is niet eens gehaald en de verhouding lastenverzwaring / uitgavenbeperking is bijna omgekeerd als dat Rutte zo ferm zou handhaven. Dit kabinet doet maar wat en heeft geen idee wat ze te weeg brengt. Het komt haar eigen afspraken en uitspraken niet eens na. Onvoorstelbaar en onbetrouwbaar dus. Als de Tweede Kamer (volksvertegenwoordigers) na Prinsjesdag dit kabinet handhaaft, is het geen knip voor zijn neus waard. Dit kabinet schuift de schulden door naar de volgende generaties en belast de economie ook nog eens kapot. Dit, terwijl ze gewoon hadden moeten bezuinigen volgens het boekje (lees: Van Dale).

Update: Daar heb je het gelazer al. Leest Halbe Zijlstra het CPB rapport eerst even? En trekt hij dan de stekker uit Rutte-II? Mooi.