Ik krijg hoofdpijn van het woord 'duurzaam'

Als er één woord is waarvan ik bijna chronische hoofdpijn krijg, is het wel de term die te pas en te onpas wordt gebruikt: 'duurzaam'.

De duurzaamheid van het woord duurzaam duurt mij te lang. Er zijn duurzame pleinen, duurzame beplanting, duurzame auto’s, duurzame panden, duurzaam inkopen, duurzame congressen, duurzame gewasbescherming, duurzame heggenscharen, duurzame energie, en duurzame relaties. Alles doen we 'duurzaam'. Google geeft ons ruim 6 miljoen resultaten en met de Engelse equivalent sustainability krijg je er nog eens 76 miljoen resultaten bij. Kortom, als u het niet duurzaam doet, dan hoort u er niet meer bij.

Het begrip 'duurzaam' schijnt ook iets met 'groen' te maken te hebben. Als u het woord duurzaam laat vallen, vat men het namelijk vaak als 'groen' op. Dat biedt veel voordelen op het gebied van marketing en communicatie. Duurzaam is het namelijk al snel. Zolang het maar niet kortdurend, niet hyperig en het niet te vluchtig is, is iets duurzaam in de letterlijke zin van het woord. Of het dan ook echt milieuvriendelijk is, maakt dan helemaal niet meer uit. U hoeft in het geheel niet de fiets te pakken om duurzaam te reizen, geen windmolen in de tuin te zetten om duurzame energie af te nemen en geen houtsnippers in de speeltuin te leggen om een duurzame speelplaats te krijgen. Kunstgras (van chemisch plastic!) schijnt zelfs duurzamer te zijn dan natuurgras! Alle geur en groei ten spijt...

Heeft u ook al kennis gemaakt met de duurzaamheidsspecialist van uw gemeente? Rotterdam heeft een 'Productontwikkelaar Duurzaamheid'. Wat deze man of vrouw de hele dag doet, laat zich raden. Door het plakken van het label duurzaam op alles wat maar los en vast zit en het verder specialiseren en subspecialiseren op dat gebied, dwalen we steeds verder af. We zijn de essentie kwijtgeraakt van het hoe en waarom wij hier samen leven en samen werken.

Wij leven hier onder andere samen om onze mede-aardbewoners én de toekomstige generaties een welzijnsniveau te garanderen waarbij zij in veiligheid en vrede een stil en gerust leven kunnen leiden op dit benedenrond. Het zijn niet (zoals gezegd wordt) de behoeften uit het heden veilig stellen voor de toekomst. Als we dat nu eens meer gingen realiseren, dan zouden we meer op welzijnsniveau dan op welvaartsniveau gericht zijn. Kracht en kennis halen uit het tijdperk vóór de industriële revolutie en zo eenvoudige vernieuwingen kunnen aanbrengen in samenleving, openbare ruimten en groensector.

Een voorbeeld? Alle high-techspeeltoestellen en kunstgras ten spijt, de nieuwe 'natuurspeeltuin' bij ons om de hoek ziet er hetzelfde uit als het perceeltje braakland bij ons aan de rand van het dorp, ruim dertig jaar geleden. Met dit verschil dat we het in 1980 met behulp van onze vaders zelf aanlegden en dat het ook na anderhalfjaar door de ambtenaren werd omgeploegd in verband met de komst van een duurzame Vinex-locatie…

In de Cobouw van oktober 2011 werd het begrip duurzaamheid al dood verklaard en beloofde men een overgang naar de fase waarin de daden gingen tellen in plaats van de woorden. Wanneer die fase zou beginnen, zeiden ze er niet bij maar ik moet constateren dat anno 2013 het begrip duurzaamheid nog even springlevend als toen in 2011. Alle doodverwensingen ten spijt, een doodverklaring veronderstelt niet per definitie de feitelijke dood. Noch van een boom, noch van een begrip als duurzaamheid. Dat blijkt maar weer. De vraag is nog steeds wie het woord duurzaam nu eens echt gaat vermoorden en dan ook gelijk duurzaam laat verdwijnen in het rijk der fabelen. Dat scheelt mij weer duurzame hoofdpijn, duurzame ergernis en duurzame inkoopverplichtingen.

Wilco Boender is commercieel manager in de groensector en voorzitter van Stichting Conservatief Café. Deze column verscheen eerder in vakblad Stad-en-Groen.