Liever de lucht in

Het idee voor cinema van boven naar beneden (of omgekeerd) bestond al langer. “Met Sonic Acts deden we al veel projecten in kerkgebouwen, waaronder Paradiso. Daar kun je niet goed op breedbeeld projecten, omdat ze zo hoog zijn. Toen we de opdracht kregen voor projectie in een kerkje in Oostenrijk, kwamen we op het idee voor films die omhoog gaan.”

Aan tien Oostenrijkse kunstenaars werd gevraagd speciaal voor dit formaat een korte film te maken. “Het enthousiasme was heel groot. Bijzonder is dat elke kunstenaar op zijn eigen manier het extreme zoekt in zijn werk – dat maakt de verzameling heel divers.”

Esther Urlus maakt bijvoorbeeld films zonder camera: zij heeft een eigen lichtsensitieve emulsie gemaakt op 16mm celluloid, waarmee ze teruggaat naar de eerste experimenten met kleurenfilm. Een andere maker heeft een zwart-wit computeranimatie gemaakt en twee filmmakers hebben met 35mm-camera’s gefilmd. Johann Lurf maakte een documentaire landschapsfilm van een pyramidevormig gebouw in een stad. Daarin beweegt hij 360 graden om de pyramide. “Dat geeft een vreemd effect, omdat je steeds heel veel van de lucht ziet, en steeds maar een kleine uitsnede van de stad. Daardoor kijk je heel gefocust.”

Werk dat digitiaal werd gemaakt, is geprint op celluloid, een materiaal waar veel kunstenaars blij van worden, maar voor dit project ook beter geschikt is. “Kunstenaars vinden celluloid een fantastisch medium. En je kunt er praktisch veel beter mee uit de voeten dan met digitaal. Onze technisch producent wist van het bestaan van een filmprojector, die je op zijn kant kunt zetten, omdat ‘ie een elektronische shutter heeft, en geen oliebad. Er is voor dit project een tweedehands projector helemaal omgebouwd, zodat ie op zijn kant kon.”

Het project ging in Oostenrijk tijdens het Kontraste Festival in premiére, en in Rotterdam was het te zien tijdens het IFFR, in de Arminiuskerk. Twee uitverkoche voorstellingen gaven aan dat bezoekers best bereid zijn films van een andere kant te bekijken. Van 20 tot 23 februari is Vertical Cinema nog te zien in het Stedelijk Museum in Amsterdam.