Nieuw geld in Rotterdam

Het einde van de euro komt zo niet dichterbij, maar de nieuwe munteenheid in Rotterdam-Zuid inspireert wel.

RTV Rijnmond berichtte eerder deze week over de 'zuiderling': niet zozeer een betaal- als wel een ruilmiddel dat in het zuiden van Nederlands grootste havenstad sindskort kan worden gebruikt. Eén zuiderling zou een half uur arbeid waard moeten zijn. "Je kan je kind huiswerkbegeleiding laten geven. Of je kan je opa naar de metro laten brengen," zegt initiatiefnemer Luc Manders. De zuiderling is dus een egalitaire munt. Dat is een jammer. Het maakt niet uit hoe hard je werkt; een half uur is een half uur en dus één zuiderling waard.

De Rotterdamse ruilmunt is vooral bedoeld om contact tussen bewoners van de wijken ten zuiden van de Nieuwe Maas te stimuleren, dus zo serieus moeten we het misschien niet nemen. Het is echter een interessant experiment. De zuiderling concurreert immers met euro, maar wordt toch gesteund door zowel de gemeente als de Nederlandsche Bank. De centrale bank vindt het dus goed dat er met andere valuta in ons land wordt betaald. Dat is opmerkelijk. Centrale banken zien er anders streng op toe dat alleen hun geld wettelijk als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Denk bijvoorbeeld aan de rechtszaken waar de Amerikaanse internetmunt Bitcoin mee te kampen heeft. De financiële autoriteiten dulden normaliter geen concurrentie. Het slaan van munten moet vooral een voorrecht blijven van de staat!

Volgens Elsevier moet het ruilprincipe de zuiderling aantrekkelijk maken. "Gebruikers kunnen profiteren van elkaars talenten." Dat geldt natuurlijk niet uitsluitend voor de zuiderling. Dat is wat geld überhaupt zo mooi maakt. Door de waarde van arbeid en producten in geld te kunnen uitdrukken, kan meer handel plaatshebben en kunnen mensen zich specialiseren. Manders heeft geld eigenlijk opnieuw uitgevonden met zijn zuiderling.

Vraag is dan ook: waarom hebben de Rotterdammers er behoefte aan? Het soort werk waar de zuiderling voor is bedoeld -- de kinderen van de buren helpen met hun huiswerk; opa naar de tram brengen -- kan toch ook gewoon in euro's worden vergoed? Maar dan wordt het echt werk, terwijl we het liever als liefdadigheid zien. We hebben het gevoel dat we voor dat soort werk geen geld horen te vragen. Met als voorspelbaar gevolg dat het nauwelijks wordt gedaan. Geld is immers tijd. Waarom zouden we onze tijd gratis ter beschikking stellen aan de kinderen van de buurvrouw?

Misschien herontdekken de gebruikers van de zuiderling het nut van geld en overwinnen ze die schaamte. Geld is immers een ruilmiddel, en het meest praktische ruilmiddel dat we als mensheid tot nog toe hebben bedacht. Laten we het vooral gebruiken.