Schurkenstaat en vriend

Bart overdreef de kwaadaardigheid van het koninkrijk gisteren in zijn column misschien een beetje, maar de strekking was niet onjuist: Saoedi-Arabië is een achterlijk en soms walgelijk land. Het wahabisme, dat in Saoedi-Arabië in de praktijk de staatsreligie is, is zo'n beetje de strengste interpretatie van de Islam. Voor andersgelovigen is in het koninkrijk geen plaats. De sjiitische minderheid wordt onderdrukt. Atheïsten zijn sindskort bij wet gelijkgesteld aan terroristen. Om over de rechten (of beter gezegd: het gebrek eraan) van homoseksuelen en vrouwen nog maar te zwijgen.

De enorme rijkdom die Saoedi-Arabië dankzij de winning van olie vergaart, wordt deels gebruikt om de bouw van moskeeën en islamitische scholen in het buitenland van te betalen. Die verspreiden op hun beurt het intolerante Saoedische geloof. Zoals Bart schreef, "Riyad is met afstand de grootste sponsor van het wereldwijde islamitische terrorisme." Hoewel het eerder Saoedische burgers zijn die terroristen steunen dan de Saoedische regering. Wanneer die laatste dat doet, is het dikwijls ook in het Westerse belang. Zo speelde Saoedi-Arabië een belangrijke rol in het bevorderen van het Afghaanse verzet tegen de Russische invasie in de jaren tachtig (wat later minder gunstige gevolgen had voor het Westen) en steunt het vandaag de dag de opstandelingen in Syrië (en ook in dit geval is het maar de vraag of dat zo goed is voor het Westen, maar het wordt door vooral Amerika toegejuicht).

Saoedi-Arabië is immers onze belangrijkste arabische bondgenoot. Sinds er in de jaren dertig van de vorige eeuw olie werd gevonden, is het land de belangrijkste olieproducent ter wereld geworden. Niet omdat het de grootste is (dat is Rusland), maar omdat het als grootste olie-exporteur binnen korte tijd de productie bij kan stellen en zo klappen op de wereldmarkt weet op te vangen. Toen de NAVO in 2011 bijvoorbeeld Libië bombardeerde, en de olie-export van dat land in elkaar zakte, pompte Saoedi-Arabië rustig enkele miljoenen vaten per dag bij. De olieprijs bleef zo stabiel. Het heeft de productie ook naar boven bijgesteld sinds de Westerse landen Iran sancties oplegden. Dat land exporteert nauwelijks olie meer, maar de Saoediërs waren maar wat blij, want Iran is hun aartsvijand. Dus pompten ze nog meer olie uit de grond.

Bart ziet in Iran een betere vriend. Hij gelooft dat de sjiieten in Tehran weten dat zij "een te kleine minderheid binnen de islam vormen om grote geopolitieke aspiraties te hebben."

Helaas lijkt niemand dat de Iraniërs te hebben verteld.

In de eerste plaats is Iran zo klein niet. Het is zelfs het zeventiende grootste land ter wereld. Met een bevolking van zeventig miljoen is het groter dan alle arabische staten. Het is, in tegenstelling tot die arabische staten, ook een logische politieke eenheid. De grenzen in de arabische wereld werden een eeuw geleden door Europese imperialisten getrokken. De grenzen van Iran, daarentegen, zijn natuurlijk: ze omvatten het Iraanse Plateau en het Perzische volk. Met uitzondering van de Azerische minderheid, die tussen de 15 en 20 procent van de bevolking uitmaakt, is Iran een homogene natiestaat. Het heeft verder tal van delfstoffen en alle potentie om een regionale grootmacht te zijn. Sterker, het is in het verleden vaak een regionale grootmacht geweest. Als de huidige leiders van Iran azen op herstel van hun imperium in het Midden-Oosten, is dat bepaald geen waanvoorstelling.

Vergelijk dat met Saoedi-Arabië wat een grote woestijn is. Dat is geen natiestaat, maar een familiebedrijf. Behalve olie heeft het land niets. De bevolking krijgt gratis onderwijs en gezondheidszorg, maar is, vergeleken met Iran, enorm achtergesteld.

De Iraniërs proberen al decennialang hun 'islamitische revolutie' naar het buitenland te exporteren. Ze steunen terreurgroepen tegen hun arabische buren, Israël en het Westen. Ze werken in alle waarschijnlijkheid in het geheim aan een kernwapencapaciteit wat de machtsbalans in de regio enorm verstoort. We hebben het inderdaad over een "misdadig regime," wat Bart toegeeft, maar om de moellahs in Teheran "koorknapen" te noemen "vergeleken bij hun salafistische erfvijanden in Riyad" is onterecht. Beide landen voeren een vuile oorlog met elkaar, maar Saoedi-Arabië is tenminste niet uit op regionale overheersing.

De stelling — "Het Westen is gebaat bij een toenadering tot Iran om de fundamentalistische ambities van de Saoedi’s in de Arabische wereld (en erbuiten) te beteugelen." — moet dan ook worden omgedraaid. Saoedi-Arabië mag een 'schurkenstaat' zijn; het is de minste van twee kwaden.