Van Rutte II krijgen we nooit meer lastenverlichting

Begin dit jaar stegen de accijns op LPG met 7 cent per liter, wat bijna een verdubbeling betekende. De accijns op diesel stegen met 3 cent per liter en kwamen daarmee op 46 cent. Daar komt de btw natuurlijk nog bovenop. De helft van de dieselprijs bestaat inmiddels uit belasting. Voor gewone benzine ligt het aandeel nog hoger.

De accijns op brandstof zijn in geen ander land in Europa zo hoog als in Nederland. Gevolg: pomphouders in moeilijkheden, want automobilisten tanken in België of Duitsland en slaan dan ook gelijk hun boodschappen over de grens in of kopen daar drank of een bosje bloemen. Aan de grens is de omzet van diesel met gemiddeld 24 procent teruggelopen, de omzet van LPG met 27 procent en de omzet van benzine met 13 procent.

De staat schiet er ook niets mee op. De accijnsverhoging kost de schatkist 180 miljoen euro. Er wordt immers minder in Nederland getankt. De regering had juist op 280 miljoen extra inkomsten gerekend, maar hield er blijkbaar geen rekening mee dat alle lastenverzwaringen van invloed zouden zijn op het gedrag van de burger.

Inmiddels is men tot het inzicht gekomen dat de accijnsverhoging toch niet zo'n goed idee was. PvdA-leider Diederik Samsom noemde de maatregel vorige week bij Pauw & Witteman onhandig, maar in plaats van hem slechts terug te draaien wil hij er een ander lastenverzwaring voor in de plaats. "Accijns kun je vervangen door een belasting die aan de grens niet zo’n raar effect heeft." Een hogere motorrijtuigenbelasting (MRB), bijvoorbeeld.

Dat voorstel wees premier Mark Rutte vrijdag van de hand. "De MRB en de BPM zitten in hetzelfde dossier, dus dat lijkt me niet de oplossing," zei de VVD'er. Om er aan toe te voegen: "Maar ik kan u verzekeren dat de PvdA niet aandringt op maatregelen die uitsluitend in de sfeer van de auto liggen."

Dus kunnen we ook een lastenverzwaring elders verwachten. Nou, gelukkig maar.

Beide uitspraken zijn veelzeggend. De ouderwetse socialist Samsom ziet zichzelf als de hoeder van de planeconomie. Als een lastenverzwarinkje hier niet helemaal het gewenste effect heeft, proberen we het toch gewoon daar? In zijn visie is de economie een grote machine. Het is de taak van intelligente politici als Samsom om uit te vinden op welke knoppen de staat moet drukken en aan welk ventiel het moet draaien. Als onverhoopt blijkt dat burgers ook nog een eigen wil hebben en niet altijd zo reageren op beleid als was bedoeld, wil dat niet zeggen dat er iets schort aan het beleid zelf. Dat is alleen maar reden om meer aan de machine te sleutelen!

De 'liberaal' Rutte deelt die visie niet, maar heeft blijkbaar alle hoop laten varen dat de staat onder zijn bewind nog inkrimpt. Als een belastingverhoging niet alleen nadelige gevolgen heeft voor de economie, maar zelfs het begrotingstekort vergroot in plaats van verkleint, grijpt hij de kans niet aan om die belastingverhoging gewoon terug te draaien, wat een verstandige VVD'er onmiddellijk zou doen. Nee, hij capituleert gelijk en aanvaardt dat een andere belasting dan maar moet worden verhoogd.

Wat voor zin heeft het dan eigenijk dat de VVD in het kabinet zit?