VN-milieubureau noemt opwarming boven 1,5 graad onvermijdelijk

NAIROBI (ANP) - Het is onvermijdelijk dat de gemiddelde opwarming van de aarde de 1,5 graad passeert. Daarmee is het meest ambitieuze streven uit het Klimaatakkoord van Parijs niet meer haalbaar. Veel klimaatwetenschappers kwamen al tot die conclusie, maar nu zegt ook het milieubureau van de VN (UNEP) het duidelijk in een rapport. Klimaatplannen van landen zijn een fractie beter geworden, maar ze kunnen niet voorkomen dat "op zijn minst tijdelijk" de 1,5 graad wordt overschreden.

De gemiddelde temperatuurstijging gaat "zeer waarschijnlijk" in het komende decennium over de 1,5 graad heen. Vorig jaar gebeurde dat al voor het eerst, maar in de klimaatwetenschap draait het om langjarige gemiddelden.

UNEP becijfert in haar jaarlijkse Emissions Gap Report verder hoe het klimaat er eind deze eeuw voorstaat als landen al hun officiële klimaatambities waarmaken. Ze komen uit op 2,3 tot 2,5 graden opwarming. Dat is een iets beter vooruitzicht dan in het rapport van vorig jaar, waarin de onderzoekers uitkwamen op 2,6 tot 2,8 graden. Van de 0,3 graad vooruitgang is 0,1 graad puur het gevolg van aanpassingen in de methodiek.

Een grote kanttekening is dat de Verenigde Staten nog zijn meegerekend, terwijl president Donald Trump het klimaatakkoord heeft opgezegd en bijbehorende doelen heeft geschrapt. De opzegtermijn verstrijkt in januari. Zonder Amerikaanse ambities liggen de vooruitzichten 0,1 graad hoger. Het land doet ongeveer de helft van de 'klimaatwinst' teniet die andere landen willen realiseren.

UNEP benadrukt dat het van groot belang blijft om de uitstoot van broeikasgassen zo snel mogelijk af te bouwen. "De grote taak die voor ons ligt, is om deze overschrijding tijdelijk en minimaal te houden." Volgens de experts is het in theorie nog wel mogelijk om slechts tijdelijk over de 1,5 graad heen te gaan en in 2100 weer op dat niveau terug te komen.

"Elke fractie van een graad minder opwarming leidt tot minder escalatie van schade, verlies en gevolgen voor de gezondheid", stelt het milieubureau. Die gevolgen raken iedereen, maar de armste en kwetsbaarste mensen het hardst.

Broeikasgassen houden warmte vast in de atmosfeer. Van het voornaamste broeikasgas, CO2, stoten landen nu zo'n 40 gigaton per jaar uit. Voor een kans van 50 procent om onder 1,5 graad opwarming te blijven, zou de wereld zich volgens berekeningen van de experts nog 130 gigaton CO2-uitstoot kunnen veroorloven. In het huidige tempo is dat 'budget' dus over iets meer dan drie jaar op. En dat terwijl de wereldwijde uitstoot vorig jaar nog naar een recordhoogte steeg.