Wolken en klimaat

Ik heb vaak gewezen op een van de cruciale thema's van de klimaatdiscussie: de klimaatgevoeligheid. Deze is gedefinieerd als het tempereatuureffect van een verdubbeling van de CO2-concentratie in de atmosfeer. Volgens de aanhangers van de menselijke broeikashypothese (AGW = Anthropogenic Global Warming) is dat effect groot: een bandbreedte van 1,4 - 5,8 graden Celsius voor deze eeuw met een middenwaarde van 3. Volgens vele klimaatsceptici is dat effect klein tot verwaarloosbaar klein. Sommigen hebben uitgerekend dat het in de orde van grootte van 1 graad Celsius zou moeten liggen, anderen zijn van mening dat het nihil is. Ook ben ik een berekening van 0,16 graad tegengekomen.

Aan beide zijden van de discussie is er in het algemeen geen verschil van mening dat CO2 in laboratoriumomstandigheden infrarood afvangt. Het primaire effect daarvan is opwarming. Maar over het secundaire effect wordt verschillend gedacht. AGWers zijn van mening dat het primaire effect wordt versterkt door meekoppeling. Klimaatsceptici zijn van mening dat het wordt afgezwakt door terugkoppeling. Bij die mee- of terugkoppeling spelen wolken een belangrijke rol. Volgens de AGWers versterken wolken het opwarmingseffect. Volgens klimaatsceptici zwakken zij het effect per saldo af.

Er zijn de laatste tijd verschillende artikelen in de 'peer-reviewed' literatuur verschenen, die op basis van metingen de klimaatsceptici gelijk lijken te geven. Het meest recente artikel is dat van Richard Allen.

Ziehier de samenvatting:

Satellite measurements and numerical forecast model reanalysis data are used to compute an updated estimate of the cloud radiative effect on the global multi-annual mean radiative energy budget of the atmosphere and surface. The cloud radiative cooling effect through reflection of short wave radiation dominates over the long wave heating effect, resulting in a net cooling of the climate system of ? 21 Wm?2. The short wave radiative effect of cloud is primarily manifest as a reduction in the solar radiation absorbed at the surface of ? 53 Wm?2. Clouds impact long wave radiation by heating the moist tropical atmosphere (up to around 40 Wm?2 for global annual means) while enhancing the radiative cooling of the atmosphere over other regions, in particular higher latitudes and sub-tropical marine stratocumulus regimes. While clouds act to cool the climate system during the daytime, the cloud greenhouse effect heats the climate system at night. The influence of cloud radiative effect on determining cloud feedbacks and changes in the water cycle are discussed.

Zie voor het volledige artikel hier

Als Allen c.s. gelijk hebben, is er geen klimaatprobleem. Maar, zoals zo vaak het geval is, er is nog nader onderzoek nodig om meer inzicht te krijgen in dit soort processen.