CPB en SCP kraken Kabinetsplan Rutte-IV: onvoldoende stimulans voor arbeidsparticipatie en negatieve gevolgen voor kinderen

Het ambitieuze plan van het kabinet-Rutte IV om de kinderopvang vanaf 2027 grotendeels gratis te maken voor werkende ouders en de toeslag direct aan de kinderopvanginstellingen uit te keren, blijkt volgens berekeningen van de planbureaus niet het gewenste effect te hebben. Het arbeidsaanbod zal slechts beperkt toenemen met 0,2 procent (15.000 extra banen). Gezinnen met midden- en hoge inkomens werken al veel en ouders met een laag inkomen worden niet gestimuleerd om meer te gaan werken, aangezien zij momenteel al 96 procent van de kosten vergoed krijgen.

In plaats daarvan zal het nieuwe stelsel leiden tot een grotere vraag naar kinderopvang, wat de sector niet kan bijbenen. Dit zal op korte termijn leiden tot prijsstijgingen, wachtlijsten en een afname van de kwaliteit van de opvang. Vooral ouders met lage inkomens en hun kinderen zullen de dupe zijn, omdat zij meer zullen moeten betalen dan in het huidige systeem.

Daarnaast hebben de plannen negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen en de kansengelijkheid. Kinderen met achterstanden komen vaak uit lagere inkomensgroepen en juist zij zullen niet profiteren van het kabinetsplan, omdat de opvang voor hen duurder en minder toegankelijk wordt. Dit is zorgwekkend, aangezien onderzoek heeft aangetoond dat juist kinderen die opgroeien in minder gunstige omstandigheden veel baat hebben bij kinderopvang, bijvoorbeeld om taalachterstanden weg te werken.

Om deze redenen adviseren het CPB en het SCP om de huidige voorstellen te heroverwegen. De maatschappelijke voordelen van investeringen in kinderopvang liggen voornamelijk in de ontwikkeling van kinderen en het bevorderen van kansengelijkheid, aldus de planbureaus. Het is daarom verstandig om het huidige kabinetsplan aan te passen.