Illegale immigratie: de welzijnswerkers van Frontex

Wie niet gediend is van ongenode gasten kan een hond in huis nemen. Daar kan geen alarminstallatie tegen op, tenminste als het dier in kwestie uit het goede hout is gesneden. Bij onraad aanslaan en een dreigende houding aannemen zullen de meeste ongenode bezoekers wel buiten de deur houden. Tenzij we een goeiige lobbes in huis nemen, die hen kwispelstaartend tegemoet komt, want zulke honden zijn er ook.

Door de omwentelingen in Noord-Afrika is de stroom illegale landverhuizers die via de Middellandse Zee de Europese Unie weet te bereiken weer aangezwollen. Eerst vanuit Tunesië en nu dreigt ook de oversteek vanuit Libië weer op gang te komen. Eerder was die stroom opgedroogd dankzij een verdrag tussen Libië en Italië dat voorzag in het onderscheppen en terugsturen van bootjes met illegalen door marineschepen met gemengde bemanningen, en door het terugsturen per vliegtuig van degenen die er toch in geslaagd waren door dat kordon heen te breken.

De Libische leider Khadaffi heeft inmiddels, in reactie op de militaire interventie door westerse mogendheden, laten weten zich niet langer gebonden te achten aan dat verdrag. Gezien de heersende oorlogsomstandigheden in Libië is nog onduidelijk wat hiervan de gevolgen zullen zijn, maar Europa kan zich maar beter op het ergste voorbereiden.

De Italiaanse kustwacht wordt bijgestaan door Frontex, de coördinerende organisatie van de EU voor de bewaking van de buitengrenzen. Individuele lidstaten kunnen aan die bewaking een bijdrage leveren. Zo ook Nederland, zoals we afgelopen week via de NOS konden vernemen.

De commandant van een Nederlands verkenningsvliegtuig legt uit [geluidsfragment] hoe een en ander in zijn werk gaat. Een tenenkrommend verhaal is het. De kustwacht doet eigenlijk niets anders dan het localiseren van de bootjes die onderweg zijn en vervolgens deze hulpvaardig begeleiden naar hun bestemming, bijvoorbeeld het Italiaanse eilandje Lampedusa. De autoriteiten daar worden gewaarschuwd, zodat die alvast de koffie kunnen klaarzetten.

In het NOS-journaal [item begint na 13:20 min.] moest die commandant, in antwoord op een ongewoon scherpe vraag van de NOS-verslaggever, toegeven dat de kustwacht gewoon bezig is om het belang van de illegale immigranten te dienen. Volgens de commandant is ook de grensbewaking gebaat bij dit optreden van de kustwacht, maar die claim kon hij niet hard maken. Kortom: de Europese waakhond blijkt een goeiige lobbes.

Het is dus zaak voor Italië, om - zodra de rook boven Libië is opgetrokken - te werken aan herstel van het oude verdrag. Want aan de Europese 'grensbewakers' hebben we helemaal niets. Vraag is wel hoe het gewapend conflict in Libië zich verder zal ontwikkelen en wie er als overwinnaar uit te voorzijn komt. De kans dat dit Khadaffi wordt lijkt buitengewoon klein.

Maar wel denkbaar is een scenario waarbij het land de facto wordt opgesplitst en Khadaffi voorlopig de baas blijft over het westelijke landsdeel Tripolitanië en mogelijk ook het zuidelijker gelegen Fezzan. Dan zijn de rapen gaar. In dit scenario zal de stroom illegalen vanuit Libië naar Lampedusa hoogstwaarschijnlijk nieuwe records vestigen. Tenzij de EU het roer omgooit, en dus overgaat van het faciliteren op het verhinderen van de illegale immigratie.