Ondemocratische Erdogan gaat weer los

Onlangs legde ik al op deze plek uit dat het weer eens bijzonder onrustig is in Turkije. Het land gaat gebukt onder een enorme machtsstrijd tussen premier Recep Tayyip Erdogan en de islamitische prediker Fethullah Gülen. Daarbij schuwen beide kanten geen enkel middel om de ander buitenspel te zetten.

De meest recente ontwikkelingen zijn dat er screenshots online zijn gezet van twee sextapes waarin, aldus de publicisten, prominente AKP-figuren seks hebben met een dame die hun vrouw niet is. De mainstream media - die doodsbenauwd zijn voor Erdogan - doen er natuurlijk niets mee, maar als iets eenmaal op Twitter is geplaatst is er geen houden meer aan. Zo ook met deze, voor de regering, buitengewoon onwelkome video's.

Het moge duidelijk zijn dat die screenshots online zijn gezet door aanhangers van Gülen. Opmerkelijk, want het doet denken aan de manier waarop MHP en CHP-leiders eerder pootje werden gelicht: ook toen waren de politieke leiders vreemd gegaan, en ook toen verschenen er ineens screenshots en video's online van hun indiscreties. Je zou bijna denken dat het een favoriete tactiek is van een bepaalde groepering die doelbewust gebruikt wordt om vijanden uit de weg te ruimen.

Hoe dan ook, Erdogan en co. hebben in de tussentijd niet stil gezeten. De premier heeft namelijk volop de aanval ingezet op zijn tegenstanders. Dan heb ik het over zowel bestaande als niet bestaande vijanden.

Hoewel het sowieso zorgwekkend is als een premier van een land mensen en groepen eruit licht om ze eens goed aan te pakken, is het in dit geval nog problematischer omdat Erdogan het democratische systeem ook meteen aanvalt. Zijn kabinet heeft bijvoorbeeld al 63 politiechefs ontslagen dan wel geschorst. Het gaat daarbij onder meer om de bazen van georganiseerde misdaad eenheid, de smokkeleenheid, en de baas van de terrorisme eenheid. Dit zijn drie belangrijke mannen die grote invloed en macht hebben - of hadden, eigenlijk.

Door hoge politie- en justitiefunctionarissen die betrokken zijn bij het corruptieonderzoek tegen aan de AKP-gelieerde zakenmannen, ministers, ambtenaren en 'zonen van' weg te sturen suggeren steeds meer media dat Erdogan het onderzoek probeert te blokkeren. Heel vreemd is die suggestie natuurlijk niet: waarom zou hij anders ingrijpen?

Daarnaast heeft de AKP de wet zodanig aangepast dat politie en aanklagers voortaan ieder onderzoek naar hoge functionarissen moeten melden bij hun politieke bazen (gouverneurs). Het zal u niet verbazen dat critici daarvan zeggen dat het die politici vervolgens in staat zal stellen om zichzelf en hun kompanen te redden... en onderzoeken af te gelaten, ook als het bewijs tegen de van corruptie verdachte personen zo goed als rond is.

Met die maatregelen ondermijnt de regering natuurlijk het justitiële systeem in Turkije, of in ieder geval het vertrouwen erin.

Tenslotte, en ook dit is belangrijk, heeft Erdogan in de afgelopen dagen hard uitgehaald naar allerlei mogelijke vijanden. Hij heeft het steevast voor 'een staat in de staat' (waarmee hij de Gülen-beweging bedoelt), maar ook over 'buitenlandse krachten' die zijn regering en land bewust kapot zouden willen maken. Zo impliceerde hij gisteren dat de Amerikaanse ambassadeur niet heilig is; hij kan worden uitgezet. Dit omdat hij zogenaamd betrokken zou zijn bij het corruptieonderzoek.

Erdogan-bevriende media hebben het offensief ook geopend. Zie hier de voorpagina van één zo'n krant:

Ja, dat is de Amerikaanse ambassadeur, die afgebeeld wordt als een soort van satansfiguur, met onder hem de Amerikaanse én Israëlische vlag. Die vuile joden zijn er natuurlijk hoe dan ook bij betrokken - ook als er geen enkele aanleiding is om dat te denken. Dat gaat er zo goed in bij de die hard achterban van de AK, begrijpt u wel?

Ondertussen wordt er ook regelmatig uitgehaald naar een zogenaamde 'rente lobby' (een mythische lobby die al jaren het slachtoffer is van Erdogans woede) en kapitalisten (heh? Het is juist de AKP die bepaalde zakenmensen uit Anatolië in staat heeft gesteld om ontzettend rijk te worden). Sterker nog, het is al zo erg dat sommige sites al een top 9 van 'favoriete samenzweringen' hebben gepubliceerd. Zie hier een voorbeeld.

Het gevolg van Erdogans strategie is dat journalisten wederom moeten vrezen voor hun baan, net als politieofficieren die hun verantwoordelijkheden serieus nemen, het justitiële systeem wordt uitgehold, en Erdogan de complete staatsmacht steeds meer naar zich toetrekt, door de staat machtiger dan ooit te maken én zijn favorieten op alle beschikbare plekken neer te zetten. De democratie wordt nog verder afgebroken omdat Erdogan het niet kan verteren dat er onderzoek wordt gedaan naar vrienden en bondgenoten van hem.

Zo wordt de situatie in Turkije met de dag zorgwekkender. Erdogan gaat steeds verder, eigent zich steeds meer macht toe, en probeert steeds meer individuen en groepen kapot te maken. Hierdoor ondermijnt hij het democratische systeem voor zijn land, wat weleens grote (negatieve) gevolgen kon hebben op de lange termijn.

Ik vraag me af wat Europese politici, die hem jaren hebben gesteund, hierover te zeggen hebben? Vinden ze hem nog steeds zo'n geweldige liberaal of zien ze eigenlijk in waar ze echt mee te maken hebben?