Israël een schurkenstaat?

Geen categoriefeb 14 2014, 11:29
Israël staat op een moreel kruispunt. Nieuw is dat ook steeds meer Joden afstand nemen van de bezettings- en nederzettingenpolitiek.
Vriendschap met de staat Israël is mij met de paplepel ingegoten. Mijn moeder komt uit een socialistisch nest waar Golda Meir, de kibboetsen en de Arbeiderspartij (zeg maar het oude, “gezellige” Israël) heilig waren, terwijl voor de rechts-liberale familie van mijn vader de Israëli’s een welkome bondgenoot in de Koude Oorlog tegen de Russen waren. U ziet, mijn pro-Israëlische stamboom is onomstreden. Daarnaast vind ik net als ieder weldenkend mens dat de Joden recht hebben op hun staat in het Midden-Oosten en niemand ze dat kan ontzeggen. Ik ben zelfs naar de viering van 40 jaar CIDI geweest.
Dit gezegd, ben ik allang niet meer zo’n fan van Israël als mijn ouders dat waren (en zelfs zij zijn dat niet meer). De Joodse staat doet met de bezettings- en nederzettingenpolitiek zijn uiterste best de hearts and minds te verliezen van iedereen die hem ooit een warm hart toedroeg. En nee, ik ga niet in discussie over de vraag wie is begonnen in 2006, 1973, 1967, 1956, 1948 of 1929. Ook is het irrelevant welk volk welk stuk land in welk oude sprookjesboek beloofd kreeg van welke woestijngod (en niet-Joodse lezers die de Westelijke Jordaanoever Judea en Samaria noemen, kunnen ongezien de t . krijgen).
Bezetters
Deze vragen interesseren mij net zo weinig als de Spaanse claim op Gibraltar of dat de Argentijnen recht op de Falklands denken te hebben. Het enige dat in 2014 C.E. telt, is wat de bevolking in het gebied zelf wil. De Palestijnen (ja, dat is een volk) op de Westbank willen een onafhankelijke staat. Mazel tov ermee en zolang de Israëli’s hen met de wapens in de hand dat recht ontzeggen, zijn zij bezetters. Die bezetting zou misschien nog aanvaardbaar zijn als zij inderdaad niet meer dan wisselgeld voor veiligheidsgaranties was, maar dat geloven wij in het Westen steeds minder vanwege dat weerzinwekkende nederzettingenbeleid. Wat is eigenlijk Hebreeuws voor etnische zuivering?
In de jaren dat ik met mijn rugzak door Latijns-Amerika trok, leerde ik tientallen, misschien wel honderden Israëli’s kennen. De regio is een van de weinige waar Joden onbedreigd kunnen reizen en jaarlijks maken tienduizenden jonge Israëli’s hiervan gebruik, vooral nadat zij hun diensttijd hebben volbracht. Ik heb er hechte vriendschappen aan over gehouden, maar ik schrok toen al van de enorme haat die de Joodse backpackers bijna unaniem leken te voelen tegenover de Palestijnen. Ik had tot die tijd nooit zulke openlijke racisten ontmoet (en eerlijk gezegd sindsdien ook niet).
Natuurlijk, als er een volk bestaat dat er keer op keer in slaagt zijn recht op zelfbeschikking door het toilet te spoelen, zijn het wel de Palestijnen met hun rabiate Jodenhaat, hun antidemocratische totaalcorruptie en hun voorliefde voor de islamistische doodscultus. Maar dit artikel gaat over de ziel van Israël en niet over het zwarte gat dat gaapt waar die van de Arabieren zou moeten zitten. Ik ben in ieder geval niet een van die Israël-fans die gemotiveerd worden door moslimhaat, laten we het de PVV-variant noemen. Daarvoor ken ik teveel Joden die gruwen van deze zuiver opportunistische liefde. Want dat Wilders en co geen echte vrienden van het Jodendom zijn blijkt wel uit het feit dat zij zonder blikken of blozen in het Europees Parlement een verbond sluiten met de antisemieten van het Front National.
Kloof
Terug naar Israël. Het land staat op een moreel kruispunt in zijn geschiedenis. En als u dit niet van mij wilt aannemen, lees dan kwaliteitskrant Haaretz. In een fascinerende longread beschrijft Eva Illouz, hoogleraar aan de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem, hoe de Israëlische samenleving uiteen drijft. (Enkel door u te registreren, kunt u tien artikelen gratis lezen.) Conservatief versus liberaal, religieus tegenover seculier, op militaire macht en veiligheid of op vrede en mensenrechten gericht – de kloof lijkt steeds vaker onoverbrugbaar.
De ene groep – laten we haar voor het gemak “rechts” noemen – ontleent haar moraliteit, haar bestaansrecht aan de misdaden van de nazi’s in het verleden en die van Hamas hic et nunc. Zij beschouwt de Joodse status van slachtoffer als rechtvaardiging voor haar krachtige veiligheidsoptreden; inclusief de talloze excessen, die simpelweg worden ontkend of gladgestreken met de status van Israel als “enige democratie in de regio” of de mythe van het “meest morele leger ter wereld”. Bovendien: might makes right.

“The second group of Jews derives its positions from universal standards of justice, and from the observation that Israel is fast moving away from the pluralistic, multiethnic, pacific democracies of the world. Israel stopped being a valid source of identification for these Jews not because they are self-hating, but because many of them have been actively involved, in deed or thought, in the liberalization of their respective societies – that is, in the extension of human, economic and social rights to a wider variety of groups.”

Illouz gaat zelfs zover de tweespalt te vergelijken met de Verenigde Staten voor de Amerikaanse burgeroorlog. Waar in Nederland de rapen al gaar zijn wanneer de bezetting van de Westelijke Jordaanoever wordt vergeleken met de Zuid-Afrikaanse Apartheid, gaat Illouz een stap verder en ziet zij overeenkomsten tussen de Palestijnse kwestie en de slavernij. Gelukkig is Illouz Joods, dus niemand zal haar van antisemitisme beschuldigen en datzelfde geldt voor het groeiende aantal Joodse intellectuelen in met name de VS die zich tegen de bezettingspolitiek en voor sancties tegen Israëlische bedrijven keren: de Britse hoogleraren Hilary en Jacqueline Rose, filmmaker Larry Gross of de filosofen Judith Butler en Noam Chomsky.
Paternalistisch
Deze progressieve Joodse intellectuelen en hun medestanders in Israël zelf worstelen met de vraag die misschien ook wij in West-Europa ons moeten stellen: moet je de Joodse staat naar dezelfde maatstaven beoordelen als zijn Arabische buren of mag je, moet je zelfs meer verwachten? Zelf ben ik er nog niet uit. Aan de ene kant is het paternalistisch - mogelijk zelfs racistisch - minder van Arabieren dan van Joden te verlangen. Aan de andere pretendeert de Joodse staat zelf méér te zijn: een Westerse, beschaafde democratie. Maar die pretentie kan niet alleen op woorden of historie alleen steunen, die dient door daden te worden waargemaakt.
De keuze is uiteraard aan Israël en de Israëli’s zelf. Als zij coûte que coûte blijven vasthouden aan hun catastrofale bezettingspolitiek en vooral aan het criminele nederzettingenbeleid, als zij geloven in veiligheid zonder vrede en de reactionaire religieuze partijen een onevenredig deel van de macht toestaan, is dat uiteraard hun keuze. Israël is inderdaad een democratie en niemand kan de Joden in hun eigen staat de wet voorschrijven. Maar kiest het land deze op termijn heilloze weg, kan het niet langer deel blijven uitmaken van de gemeenschap van beschaafde landen. Dan glijdt het langzaam maar zeker af naar de status van de zoveelste schurkenstaat in het Midden-Oosten. Weliswaar met meer vrijheid, welvaart en Nobelprijzen, maar uiteindelijk steeds minder lijkend op zijn Westerse vrienden en steeds meer op zijn Arabische buren. Om het einde van George Orwells Animal Farm te citeren:

“The creatures outside looked from pig to man, and from man to pig, and from pig to man again; but already it was impossible to say which was which.”

Joden en moslims zullen mij deze voor hen vervelende, misschien zelfs beledigende metafoor vergeven. Vrienden moeten elkaar op zijn tijd de waarheid kunnen vertellen, hoe ongemakkelijk deze ook is.
Volg Bart Schut op Twitter of Facebook.
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten