Kanttekeningen bij groei Britse economie

In deze column zal ik aantonen dat er wel enkele kritische kanttekeningen geplaatst kunnen worden bij die hosanna geluiden. Laten we eerst eens kijken hoe de Britse economie het de afgelopen paar jaar gedaan heeft, qua lopende rekening:

Niet echt om over naar huis te schrijven, vooral de tweede helft van vorig jaar niet. Maar nu lijkt de weg omhoog opeens gevonden te zijn. Door bezuinigen? He-le-gaar niet, zoals mijn collega Nick Ottens al eens aantoonde hier. En we herinneren ons natuurlijk allemaal nog wel, dat minister van Financiën George Osborne na de gewonnen verkiezingen van 2010 triomfantelijk verklaarde ' that Britain would enjoy an export-led recovery – IMF style'. Dat is dus niet gebeurd. Het begrotingstekort in het eerste kwartaal van 2014 bedroeg 4,4% tegenover een langjarig gemiddelde van minus anderhalf procent (gemeten vanaf 1970). Alleen in de vroege jaren tachtig vertoonde Groot-Brittannië enkele jaren van begrotingsoverschotten. De onderstaande grafiek laat dan ook fraai zien dat van al die 'export in IMF stijl' niet veel is terechtgekomen. Ook laat het zien, dat de 'austerity policy' niet werkt.

Dat is wel even wat anders dan de voorspelling in het Budget voor 2012 door diezelfde Osborne om de Britse export het komend decennium te laten stijgen tot een biljoen pond per jaar. Sterker, de concrete resultaten laten iets anders zien, in 2012 bedroeg de totale export £495 miljard. In 2013 nam dat toe tot £505,6 miljard, maar gebaseerd op de cijfers van het eerste kwartaal 2014, is de verwachting dat de totale export dit lopende jaar uitkomt op slechts £493 miljard. Het gaat dus de verkeerde kant op en het streefgetal van 1000 miljard komt voorlopig niet in zicht.

Het aandeel van de Britse economie in de wereldhandel is de afgelopen 15 jaar met een kwart afgenomen. Dat heeft onder andere te maken met het wegbrengen van productie naar goedkopere producenten landen, maar vooral met de (vergeefse) pogingen van de Britse regering om het begrotingstekort te dichten door te bezuinigen. Dat ondermijnt juist de groei en ontmoedigt bestedingen van de private sector. Zowel van consumenten als producenten. Dezelfde fout wordt gemaakt in EU-verband, een erg domme strategie.

Maar hoe kan een land als Groot-Brittannië, dat een groot deel van haar productieve (industriële) productiemiddelen naar het (goedkopere) buitenland heeft verkast ooit een surplus op haar lopende rekening krijgen? Immers, het land moet vrijwel alle kapitaalgoederen nu importeren. Groot-Brittannië heeft niet, zoals Nederland, een 'toegangshaven' naar het Europese achterland. Haar dienstensector is ook niet excellent, dus de groei van de export zal toch echt van de industrie moeten komen. En als je kijkt naar de inkomstenkant uit rente, dividenden en royalties van de Britse bedrijven 'overzee', dan worden die ruimschoots gecompenseerd door de bedragen die GB kwijt is aan Brussel. En dan doet het eiland nog niet eens mee aan de miljardenverslindende Europese noodfondsen...

Om kort te gaan, de 'beproefde' troika methode van bezuinigingen (lees: doorgaans belasten) helpt niet. Wat nodig is, is het aanzwengelen van bestedingen in de private sector, zowel bij consumenten als producenten, ongeacht welke valuta men hanteert. Het zijn de met schulden overladen staten, die het probleem zijn. Ze proberen dat probleem op te lossen door hun burgers en bedrijven (en spaarders) te belasten, terwijl het omgekeerde zou moeten gebeuren.