Wees waakzaam tegen radicalisering!

Burgemeester Van der Laan (Amsterdam) wil dat burgers elkaar voortaan nauwlettender in de gaten gaan houden. Hij gelooft dat we op die manier als samenleving de dreiging die uitgaat van moslimextremisten kunnen beperken.

Dat schrijft de burgervader vandaag in zijn wekelijkse column voor de Amsterdamse editie van Metro. Een andere Amsterdamse krant, het Parool, legt uit:

Je zou denken, 'een prima idee,' maar ik vraag me af aan wie hij dit oproep precies richt? De meeste conservatieve moslims (die vervolgens radicaliseren) komen alleen in islamitische kringen. De gemiddelde Nederlander ziet hun radicalisering helemaal niet; dat blijft beperkt tot directe vrienden en familie, die er vervolgens moeite mee kunnen hebben om het familielid als het ware aan te geven; niet omdat hij of zij iets heeft gedaan, maar omdat hij/zij er mogelijk bepaalde denkbeelden op nahoudt. 

Het is dus leuk bedacht, maar ik heb er een hard hoofd in dat dit soort oproepen iets opleveren. Waar Van der Laan op in moet zetten is om met name moslims bewust te maken van het radicaliseringsprobleem en ze vervolgens in staat stellen er zelf iets aan te doen. Het is erg gek om als burgemeester mensen op te roepen elkaar te bespioneren (het is voor de goede zaak, maar dat maakt even niets uit) en vervolgens te verlinken bij de staat - want jawel, dat is ongetwijfeld hoe veel mensen er tegen aan zullen kijken, zeker in allochtone kringen.

Wat Van der Laan moet doen is heel simpel: de islamitische gemeenschap bij een contra-radicaliseringsproject betrekken (wat hij deels doet door een stuk of 150 verlichte moslims de ideologische strijd aan te laten gaan met radicalen) én diezelfde gemeenschap op het hart dragen om zélf in te grijpen als het mis dreigt te gaan met één van hen. Natuurlijk moeten ze zich melden bij de autoriteiten als een geradicaliseerde moslim specifieke plannen heeft om iets te doen (een aanslag te plegen of af te reizen naar het Midden-Oosten om zich daar bij Al-Nusra of ISIS te voegen), maar de nadruk moet liggen op preventie en de-radicalisering in de gemeenschap zelf. Alleen dan heb je kans dat ze daadwerkelijk iets op grote schaal gaan doen.

Daarbij is het ook belangrijk dat Van der Laan verlichte moslims die radicalen bekritiseren bescherming aanbiedt. Sommige moslims spreken zich niet uit tegen extremisten omdat ze voor hun veiligheid vrezen. We kunnen het radicaliseringsprobleem alleen bestrijden als daar iets aan wordt gedaan. Zolang Van der Laan dat niet doet kan hij roepen wat hij wil, maar zal hij bijzonder weinig voor elkaar krijgen. Dat is niet alleen vervelend voor hem, maar ook voor ons; de rest van de samenleving. Er gaat namelijk wel degelijk een bijzonder grote dreiging uit van moslimextremisten. Ze verspreiden hun radicale denkbeelden steeds verder, op het Internet, maar ook in en rond moskeeën. Dat moet tegen worden gegaan... maar dan wel op een manier die daadwerkelijk effectief is, en niet een algemene oproep waar niemand iets aan heeft.

Volg Michael op Twitter: @MichaelvdGalien.