Afhakers van de democratie: wie zijn de Nederlanders die níét meer stemmen?

Binnenland•29 okt , 20:00

Het is weer verkiezingsdag in Nederland, en zoals altijd gaat het niet alleen over wie er wint, maar ook over wie er thuisblijft. Regen kan vandaag misschien een paar mensen van de stembus weghouden, maar het echte probleem gaat dieper dan een natte jas of een vergeten stempas. Een groeiende groep Nederlanders kiest er structureel voor níét te stemmen — niet omdat ze lui zijn, maar omdat ze het vertrouwen in de politiek zijn kwijtgeraakt.

“Rond de Tweede Kamerverkiezingen hebben we een opkomstpercentage van rond de 80 procent,” zegt Floris Vermeulen, hoogleraar stedelijke politieke ongelijkheid aan de Universiteit Twente. “Dat is een signaal dat heel veel mensen zich betrokken voelen bij de politiek.” Toch betekent dat ook dat één op de vijf níét gaat stemmen. En binnen die groep lopen de redenen flink uiteen — van praktische obstakels tot een diepgeworteld wantrouwen in het hele systeem.

Regen is niet de boosdoener

Volgens onderzoeker Josje den Ridder van het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft het weer maar een minieme invloed. “Het zijn vaak ook mensen die geen interesse in de politiek hebben of niet goed weten op welke partij ze moeten stemmen.” En wie al twijfelt, is sneller uit het veld geslagen door iets simpels als een regenbui: “En als het dan regent, als je al twijfelt om te gaan, dan houdt alles wat een drempel is je tegen om te stemmen.” In breder verband, zegt ze, “blijkt dan dat weer een hele kleine bijdrage levert aan een lagere opkomst.”

🟦 Als Frans Timmermans premier wordt, gaan de grenzen verder open en wordt Nederland nóg sneller onherkenbaar. Hij gelooft niet in nationale identiteit, niet in begrenzing, en al helemaal niet in remigratie. 👉 Teken daarom nú de petitie tegen kabinetsdeelname van Frans Timmermans.

Wie zijn de structurele niet-stemmers?

Naast die praktische redenen is er ook een groep niet-stemmers die er principieel voor kiest om thuis te blijven — bijvoorbeeld uit religieuze overtuiging. Maar de zorgwekkendste ontwikkeling is die van de structurele afhakers. Vermeulen verklaart tegen EenVandaag: “Ongeveer 10 procent daarvan haakt structureel af.” Het gaat vaak om jongeren, mensen met een migratieachtergrond of praktisch opgeleiden. “Ze voelen zich minder vertegenwoordigd in de politiek. En dat heeft voor een deel te maken met de afstand die zij voelen tot de politiek.”

De kloof tussen burger en politiek

Zo ontstaat een vicieuze cirkel van wantrouwen en onverschilligheid. “Ze hebben veel wantrouwen, ze hebben het gevoel dat de politiek niet naar hen luistert,” zegt Vermeulen. En wie zich niet gehoord voelt, ziet stemmen al snel als iets zinloos. Het resultaat is een scheve verdeling van wie wél en wie níét meedoet. “Er zit dus wel heel veel ongelijkheid in de opkomst, waar de kleinere factoren, zoals het weer, verder geen invloed op hebben.”

🟥 Timmermans wil doorgaan op de ingeslagen weg - met meer migratie, meer woke-beleid, meer onveiligheid. Maar wij zeggen: STOP. 👉 Teken de petitie tegen zijn premierschap - voor je kinderen, je buurt, je Nederland.