Fatbikes zijn niet het probleem – het zijn de rotjochies die erop rijden

En daar moet het debat over gaan. Niet over banddikte of zadelvorm. Maar over het gedrag van een steeds grotere groep jongeren – veelal kansenparels, maar zeker niet alleen – die zich op fatbikes gedragen als kleine dictators van de straat.

Wat je in élke wijk hoort – van Amsterdam tot Almelo, van Enschede tot Emmeloord – is dat het gedrag van deze jongeren bewust intimiderend is. Ze racen door parken, scheuren door winkelstraten, wijken geen centimeter voor ouderen of kleine kinderen, en gebruiken hun fatbike als verlengstuk van hun ego.

In Amsterdam werd een vrouw met kind van het pad gereden door twee pubers op een opgevoerde fatbike. In Harderwijk, Almelo en Enschede klinken dezelfde verhalen: scheldpartijen, bedreigingen en keiharde asociaal gedrag. En niemand durft iets te zeggen, want voor je het weet krijg je een klap of een mes.

Maar nee, volgens beleidsmakers ligt het probleem in “Chinese broddelbikes” en “de juridische definitie van een e-bike”.

Wake up. Het probleem is gedrag. Niet techniek.

Natuurlijk zijn er technische gebreken. Veel fatbikes zijn illegaal opgevoerd, halen 40 km/u, en vallen na een paar maanden van ellende uit elkaar. Maar dat zegt nog niets over de fatbike zelf – dat zegt alles over de houding van de gebruiker.

Dezelfde jongeren die lak hebben aan regels, rijden net zo goed op een scooter, een opgevoerde e-bike of – als ze konden – een gestolen auto. Het vervoersmiddel is symptoom. Het gedrag is ziektebeeld.

Je kunt dus fatbikes verbieden tot je een ons weegt. Maar dan verplaatsen de problemen zich gewoon naar het volgende speeltje. Het probleem is sociaal. Cultureel. Opvoedkundig. En ja, ook politiek.

Wat doet Den Haag ondertussen? Helemaal niets. Een jaar na de invoering van de helmplicht voor brommers is er nog steeds géén duidelijke regelgeving voor fatbikes. Gemeenten worden aan hun lot overgelaten, en krijgen dan te horen dat hun lokale aanpak “juridisch onhoudbaar” is.

Amsterdam probeerde het in parken. Mislukt. Enschede probeert het nu in het centrum. Succes wordt betwijfeld. Want een fatbike is technisch gewoon een fiets, en dus onverbiedbaar.

Maar weet u wat wél kan? Gedrag aanpakken. Toezicht opvoeren. Straatterreur bestraffen. En niet pas als er slachtoffers vallen, maar preventief.

Zolang we blijven doen alsof het aan de fiets ligt, blijven we dweilen met de kraan open. Het is tijd dat media, politiek en bestuurders ophouden met het omzeilen van de waarheid. Het probleem is geen frame, geen 'beeldvorming', en al helemaal geen technologie.

Het probleem is gedrag. En wie dat gedrag goedpraat of bagatelliseert, is medeverantwoordelijk.

Dus ja, scherp toezicht op fatbikes is prima. Maar dat lost niets op als je het achterliggende probleem niet durft aan te kaarten. En dat is: jonge mensen, vaak al ontspoord, die lak hebben aan gezag en fatsoen – en die met fatbike en middelvinger onze wijken terroriseren.