Knetter! Amsterdam betaalt blind facturen met belastinggeld

Wat is er aan de hand? Het nieuwe betaalsysteem van de gemeente — AFIS genaamd — is compleet uit de bocht gevlogen. Bij de invoering ging het direct mis: tienduizenden facturen stapelden zich op, betaaltermijnen werden massaal overschreden, en ondernemers bleven maanden op hun geld wachten. De oplossing van het stadsbestuur? Gewoon betalen. Zonder controle.

Vorige week zijn er 7000 facturen uitbetaald zonder voorafgaande goedkeuring. Achteraf moet dan maar blijken of de betaling terecht was. En als het dat niet was? Tja, dan moet de gemeente het “terugvorderen”. Want alsof dat in de praktijk ooit soepel verloopt...

Wie denkt dat dit al absurd is: er zijn ook nog eens 6000 voorschotten verstrekt — ook zonder afdoende controle. Het totale financiële risico? Miljoenen. En dat komt bovenop de 2,8 miljoen euro die de gemeente nu al kwijt is aan het herstellen van dit falende systeem. Alsof je eerst je huis afbrandt en daarna 3 miljoen uitgeeft aan emmers water.

Wethouder Van Buren roept inmiddels al maanden dat het “bijna opgelost” is. Deadlines worden opgeschoven, fouten gemaskeerd en kritiek weggewuifd met praatjes over transparantie. Maar wie denkt dat er echt orde op zaken komt, leeft in een politieke sprookjeswereld.

Ze wil zich “niet vastpinnen op een datum”, maar blijft tegelijk beloven dat op 19 mei alles weer normaal zal zijn. Ondertussen zijn er ruim 100 ambtenaren extra ingehuurd om de schade te beperken. Honderd. Mensen. Voor een betaalsysteem. En die blijven nog wel even nodig, zo laat ze doodleuk weten.

De gemeenteraad? Die kijkt verdeeld toe. De coalitie sust en sust — GroenLinks en PvdA blijven hun wethouder trouw steunen, hoe krankzinnig de situatie ook wordt. Denk en D66 durven nog niet eens te reageren op het kritische rapport van Deloitte, dat genadeloos blootlegt dat de problemen allang zichtbaar hadden moeten zijn in de testfase. Geen verrassing dus dat er geen fatsoenlijke uitleg komt: ze weten het zelf ook niet meer.

De chaos in Amsterdam is geen incident. Dit is het logische gevolg van een bestuurscultuur waarin politieke correctheid, bureaucratische stroperigheid en gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef hand in hand gaan. In plaats van daadkrachtig ingrijpen zien we eindeloze rapporten, evaluaties en “gezondheidschecks”.

Partijen als JA21, de VVD en het CDA slaan terecht alarm. Maar waar blijven de gevolgen? Waarom zit Van Buren nog op haar plek? In het bedrijfsleven was zo iemand allang ontslagen. Maar in Amsterdam, waar links bestuur en falend management al jaren norm zijn geworden, komt men ermee weg.

Op 22 mei krijgen we pas te horen hoeveel de hele hersteloperatie écht gaat kosten. En laten we eerlijk zijn: niemand verwacht dat dat bedrag meevalt. De belastingbetaler is de dupe. De ondernemers zijn de dupe. En de enige die blijft zitten, is de verantwoordelijke bestuurder — beschermd door een coalitie die liever zijn eigen straatje schoonveegt dan echte rekenschap eist.