OM ziet af van hoger beroep tegen vrijspraak Jan Roos: "als een crimineel behandeld!"

Met dat bericht legt hij de vinger op de zere plek. Het OM heeft hem eerst van bed gelicht, en in een cel gezet wegens opruiing, maar ziet nu af van verdere stappen. Het voelt alsof de vervolging nooit de stevigheid had die een strafzaak hoort te hebben. Toch werd Roos maandenlang behandeld alsof hij een publieke bedreiging vormde.

Volgens de Leeuwarder rechtbank heeft Roos zich niet schuldig gemaakt aan opruiing rond het Sunneklaas-feest op Ameland. Hij reageerde opgelucht en noemde het “een overwinning voor de vrijheid van meningsuiting”. Het OM zag dat anders en vond dat er wel degelijk sprake was van het oproepen tot geweld. De officier eiste een voorwaardelijke taakstraf van tachtig uur.

Roos werd in november van huis gehaald. “Ik ben van bed gelicht, gefouilleerd en in een cel gegooid. Ik wist helemaal niet waar het om ging. Ik ben als een zware crimineel behandeld”, verklaarde hij in de rechtbank.

De hele zaak draaide om uitspraken die Roos op zijn YouTube-kanaal Roddelpraat deed. Over PowNed-journalisten zei hij onder meer: “af te maken, gewoon afmaken. Ja, voordat ze van de boot afkomen: neerknallen”. En: “Amelanders, verenig u met hooivorken en fakkels om die mensen van het eiland af te trappen. Fysiek geweld, auto gewoon, hop, van de kade afrollen en hoppatee, in de plomp.”

Volgens Roos was het satire. “Je moet het niet serieus nemen. Dit is absurdistische humor, meer niet. Ik maak gewoon elke week een grappig showtje.” Hij benadrukte dat zijn kijkers begrijpen dat het geen oproep tot geweld is. De rechtbank gaf hem gelijk. De bewuste aflevering van Roddelpraat had volgens de rechter duidelijk het doel om te lachen. Een oproep tot daadwerkelijke agressie was niet aannemelijk.

Dat maakt de beslissing van het OM om geen beroep in te stellen des te opvallender. Wie iemand met zoveel machtsmiddelen oppakt, ondervraagt en publiek neerzet als mogelijke aanstichter van geweld, moet óf zeker van de zaak zijn óf erkennen dat er fouten zijn gemaakt. Nu lijkt het vooral dat het OM zich zonder slag of stoot neerlegt bij het oordeel van de rechter.

Het OM had de mogelijkheid om de zaak opnieuw te laten toetsen. Toch kiest men ervoor om halverwege te stoppen, terwijl Roos’ vrijspraak volop politieke en maatschappelijke vragen oproept. Waarom werd hij dan zo hard aangepakt? Waarom moest een satirisch programma op deze manier het doelwit worden? En waarom laat het OM nu plots de teugels vieren?