Overheid pest rokers – en ondernemers draaien op voor de ellende

Als dit beleid een doel had, dan heeft het finaal gefaald.

We hebben te maken met een politieke elite die in naam van gezondheid een kruistocht voert tegen rokers – zonder enige realiteitszin. Wat gebeurt er als je iets verbiedt? Juist: het duikt ergens anders op. En dat zien we nu. Tabaksspeciaalzaken rijzen als paddestoelen uit de grond. Niet omdat mensen meer willen roken, maar omdat ze door de overheid gedwongen worden naar een apart loket te gaan.

Het narratief is bekend: “roken is slecht, dus we verbieden het stukje bij beetje.” Maar waar het kabinet zelf wel elke maand bakken met euro's extra incasseert dankzij accijnsverhogingen, zijn het de ondernemers en rokers die de klappen krijgen.

Supermarkten mogen geen tabak meer verkopen. Online kan het niet meer. Dus wat doet de ondernemer? Die opent een tabaksspeciaalzaak in een leeg winkelpand. Want er is vraag. Er zijn miljoenen rokers in Nederland. En die worden niet geholpen – die worden geïntimideerd, gemarginaliseerd en lastiggevallen.

En dan durven anti-rookactivisten als Károly Illy (Longfonds) het ook nog “zorgwekkend” te noemen dat er nieuwe winkels komen. Terwijl zijn beweging zelf verantwoordelijk is voor het sluiten van duizenden verkooppunten.

En dan is er nog het andere deel van het drama: de overheid verdient miljarden aan rokers. Accijnzen op tabak zijn torenhoog. De overheid is verslaafder aan die inkomsten dan de gemiddelde roker aan zijn pakje. Maar intussen worden diezelfde rokers behandeld als paria’s.

Ze mogen straks alleen nog maar tabak kopen bij een paar geselecteerde winkels – als het aan de overheid ligt met vergunningen, locaties verbannen uit de buurt van scholen, en waarschijnlijk met gele waarschuwingsborden boven de deur. Het lijkt China wel.

Dat heeft niets meer te maken met volksgezondheid. Dit is ideologisch gemotiveerde betutteling – een combinatie van morele kruistocht en financiële hypocrisie.

De toename van tabakszaken is geen “pervers effect van succes” – het is het bewijs dat de anti-rokenstrategie volledig is doorgeschoten. We zijn het land waarin roken niet verboden is, maar je wél als crimineel wordt behandeld als je het nog doet.

De enige groep die hier beter van wordt? De overheid zelf – die miljarden blijft binnenharken over de rug van een verslaafde groep burgers die nergens meer terecht kan.

Als je écht wilt dat mensen stoppen met roken, zorg dan voor hulp, eerlijkheid en vrijheid – niet voor straf, vernedering en betutteling.

Of beter nog, laat mensen lekker vrij. Vrij om te kiezen hoe ze willen leven. Is dat een idee?