Politieke obsessie met ‘diversiteit’ maakt universiteiten kapot - Nederlandse instellingen zakken verder weg

De Radboud Universiteit duikelt elf plaatsen naar 154, de Vrije Universiteit Amsterdam zakt veertig plekken naar 176. Zelfs topinstellingen als TU Delft en Universiteit van Amsterdam verliezen terrein. Nederland is volledig uit de top 50 verdwenen.

En dan komt de vraag: hoe kan dat in een land dat miljarden in onderwijs pompt? Het antwoord is pijnlijk simpel: het probleem is niet geld, het probleem is beleid.

Nederland pompt al jaren steeds meer geld in onderwijs, maar de kwaliteit daalt gestaag. Dat komt omdat onderwijs allang niet meer om onderwijs draait.

De universiteit is veranderd van een bolwerk van kennis, discussie en vrije wetenschap in een bestuurlijke moloch, geobsedeerd door diversiteit, identiteit, en symboolpolitiek. In plaats van docenten die hun vak beheersen, worden er commissies opgetuigd om te controleren of de juiste “inclusieve taal” wordt gebruikt.

Een lector vertelde onlangs nog dat hij niet meer vrij durft te spreken in werkgroepen, uit angst om “onveilig” te worden verklaard. Studenten leren niet langer denken, maar aanvoelen wat ideologisch correct is.

Politici buitelen over elkaar heen met plannen, strategieën en hervormingen, maar telkens wordt de kern genegeerd: docenten moeten kunnen lesgeven, onderzoekers moeten kunnen onderzoeken.

In plaats daarvan wordt alles dichtgeregeld met prestatie-indicatoren, gelijke-kansenquota en beleidsnota’s vol managementtaal. De politiek wil dat universiteiten “maatschappelijk verantwoord” zijn - maar dat leidt in de praktijk tot een systeem waarin wetenschap wordt afgerekend op populariteit, niet op kwaliteit.

Zelfs de internationale beoordelaars van Times Higher Education merken op dat de kwaliteit van onderzoek “fors is afgenomen” en dat Nederlandse universiteiten te weinig focus leggen op academische kernwaarden. Dat zegt genoeg.

Wie denkt dat dit toeval is, kijkt niet goed. Al jaren overheerst in het onderwijs de gedachte dat kennis niet neutraal mag zijn. Alles moet “rechtvaardig”, “gelijkwaardig”, “divers” en “veilig” zijn.

Dat klinkt mooi, maar het resultaat is dat kritisch denken wordt ingeruild voor conformisme. Wie vragen stelt bij het beleid, wordt snel als “probleem” gezien. Wie zich niet conformeert aan de dominante ideologie, riskeert reputatieschade.

De universiteiten zijn zo langzamerhand geen vrijplaatsen van debat meer, maar instellingen die zichzelf verstikken in controlemechanismen en politiek wensdenken.

De reflex van de politiek is voorspelbaar: “er moet meer geld bij.” Maar geld is hier niet het probleem - dat is het al decennialang niet. Er is een tekort aan moed. Moed om te breken met bestuurlijke modewoorden. Moed om weer te investeren in de mensen die het verschil maken: docenten, onderzoekers, wetenschappers. Moed om te breken met Woke.

Het is niet de bezuiniging die de universiteiten sloopt, het is de ideologische Woke-verstikking.

Nederland had ooit universiteiten waar vrijheid van denken heilig was. Waar studenten met hun docenten in debat gingen, waar scherpe denkers ruimte kregen om te botsen, te schuren, te vernieuwen.

Vandaag heerst angst, bureaucratie en politiek conformisme. Universiteiten schrijven beleidsoverzichten over “veiligheid” en “toegankelijkheid”, maar vergeten dat een universiteit pas echt veilig is als er ruimte is voor onwelgevallige ideeën.

De cijfers van Times Higher Education laten slechts zien wat velen al voelen: ons onderwijs zakt weg. En dat komt niet door geld, maar door beleid dat kennis vervangt door ideologie.

De politiek maakt het onderwijs kapot - stap voor stap, regel voor regel.