Britten krijgen draconische online controles: censuur in naam van veiligheid

Onder het mom van kinderbescherming moeten websites alles op alles zetten om toegang tot zogeheten “schadelijke inhoud” te beperken. Wat daar precies onder valt? Alles van pornografie tot content over zelfbeschadiging, eetstoornissen of zelfdoding. Maar wie bepaalt waar de grens ligt? En belangrijker: hoe lang duurt het voordat politieke of culturele meningen ook als ‘schadelijk’ worden gelabeld?

Wie niet meewerkt, riskeert torenhoge boetes. En niet alleen de bedrijven worden aangepakt — ook individuele bestuurders kunnen persoonlijk worden vervolgd. De wet opent dus de deur naar angst en zelfcensuur bij techbedrijven, die zich liever terugtrekken dan te worden opgejaagd.

Wie zich online wil identificeren, kan kiezen uit griezelige opties: een ID-upload, bankverificatie of een gezichtsscan. Jawel, het gezicht van de gebruiker wordt geanalyseerd om te schatten of hij of zij oud genoeg is. Dit is geen sciencefiction meer — dit is de dagelijkse realiteit in een voormalig vrij land.

Natuurlijk is het kat-en-muisspel al begonnen. VPN-aanbieders als Proton VPN en NordVPN zagen hun gebruikersaantallen in het VK exploderen. Mensen proberen wanhopig te ontsnappen aan de digitale fuik waarin ze gevangen worden gezet. Sommigen wisten zelfs de gezichtsherkenning te foppen met een afbeelding van een personage uit een videospel.

Cybersecurity-experts waarschuwen dat deze maatregelen totaal averechts kunnen werken. Jongeren die op legale websites worden geweerd, belanden juist op obscure sites zonder toezicht, waar malware, extremisme en privacyrisico’s op de loer liggen. Zoals Dave Maasland het treffend zegt: “Je kunt het vergelijken met jongeren die geen alcohol krijgen in de supermarkt, en het dan uit de kofferbak van een onbekende kopen.”

Wat je krijgt is een internet dat gevaarlijker wordt, niet veiliger. Maar dat maakt de overheid niets uit, zolang ze hun illusie van controle maar kunnen handhaven.

Ook in Europa worden vergelijkbare plannen uitgerold. Een app van de Europese Commissie moet binnenkort in meerdere landen verplicht worden. Die app koppelt je identiteit aan een overheidsdienst of bank en bevestigt of je oud genoeg bent. De EU belooft dat privacy wordt gewaarborgd — maar wie gelooft dat nog?

Vandaag gaat het om leeftijdsverificatie. Morgen om politieke voorkeur. En overmorgen om vaccinatiestatus, CO₂-uitstoot of je uitgavenpatroon. Dit is een glijdende schaal richting digitale identiteitsdwang — en uiteindelijk, sociale controle zoals we die in China zien.

De centrale vraag is niet of kinderen beschermd moeten worden. Natuurlijk moeten ze dat. Maar het échte debat gaat over wie de macht krijgt om te bepalen wat “schadelijk” is, wie toegang krijgt tot informatie en wie wordt uitgesloten. Het vrije internet staat op instorten — eerst in het VK, straks ook in Nederland.

En ja, bedrijven zullen vertrekken. Niet omdat ze kinderen iets willen aandoen, maar omdat ze terecht geen vertrouwen hebben in overheden die steeds verdergaande controle eisen over hun algoritmes, content en gebruikersdata.