Paus Leo XIV landt in kruitvat Libanon: Laatste hoop voor christenen in het Midden-Oosten?

De contrasten kunnen bijna niet groter zijn. Turkije is inmiddels vrijwel geheel islamitisch, maar Libanon kent een unieke, eeuwenoude balans. Christenen vormen hier nog steeds ongeveer een derde van de bevolking. Het is het enige land in het Midden-Oosten waar de president volgens de wet altijd een christen moet zijn. Maar die positie staat onder druk. De Paus komt met een duidelijke boodschap: "Gelukkig zijn zij die vrede bewerkstelligen". Een boodschap die harder nodig is dan ooit.

Dat dit geen snoepreisje is, blijkt wel uit de veiligheidsmaatregelen. De Paus wil graag bij zijn mensen zijn, maar het zuiden van Libanon is off-limits. Waarom? Omdat de sjiitische terreurbeweging Hezbollah daar de dienst uitmaakt en het gebied gebruikt als lanceerplatform voor aanvallen op Israël. Israël slaat, terecht, hard terug. Precies een week voor de aankomst van de Paus werd bij een gerichte luchtaanval in Beiroet nog een Hezbollah-commandant uitgeschakeld.

De veiligheidsdiensten durven het niet aan om Leo XIV naar het zuiden te laten reizen, hoewel daar veel christelijke gemeenschappen smachten naar zijn steun. Het risico is te groot. Dit tekent de tragedie van Libanon: een prachtig land dat gegijzeld wordt door extremisten die oorlog verkiezen boven welvaart.

De Paus is er niet voor de terroristen, hij is er voor de gelovigen. De focus van zijn bezoek ligt op de Maronitische Kerk. Dit is een Oosters-Katholieke kerk die de Paus als leider erkent en die een enorme invloed heeft in de Libanese maatschappij. Het is hartverwarmend om te zien hoe de wereldwijde gemeenschap bijspringt. Slechts een vijfde van de kosten van het bezoek wordt betaald door de arme kerk in Libanon zelf; de rest wordt opgehoest door Libanese emigranten wereldwijd. Het toont de onbreekbare band van de diaspora met het moederland.

Een hoogtepunt van de reis zal het bezoek zijn aan het graf van de heilige Charbel Makhlouf. Deze monnik wordt niet alleen door christenen, maar ook door veel moslims vereerd. In een land vol sektarisch geweld is hij een symbool van wat Libanon zou kunnen zijn: een plek van samenleven en mystiek, in plaats van haat en strijd.

Natuurlijk is deze reis ook politiek beladen. De Paus beweegt zich op een schaakbord. Hij zal ongetwijfeld oproepen tot ontwapening. Dat is een directe boodschap aan de milities die het land terroriseren. Velen hopen ook dat hij zich uitspreekt over Gaza en Israël. Laten we hopen dat hij daarbij de rug recht houdt en niet vervalt in de eenzijdige veroordelingen die we vaak van de VN horen. Vrede is prachtig, maar vrede kan alleen bestaan als terreurgroepen hun wapens neerleggen.

Libanon verkeert in een sociale en economische malaise. De munt is ingestort, de corruptie is enorm en de oorlogsdreiging is constant. In die chaos komt Paus Leo XIV als een vaderfiguur die zegt: "Jullie zijn niet vergeten." Voor de christenen in het Midden-Oosten, die zich steeds meer in het nauw gedreven voelen door oprukkend islamisme, is dit bezoek van levensbelang. Het is een signaal dat het Westen - of in ieder geval de Kerk - hen niet laat vallen. Laten we bidden voor een veilig en vruchtbaar bezoek.