Rutte ritselt NAVO-deal over 5% defensie – maar Spanje veinst alleen instemming

Maar wie iets verder kijkt dan het persbericht, ziet: Spanje heeft getekend met gekruiste vingers. Madrid wil zich er niet aan houden, denkt het goedkoper te kunnen doen, en kreeg via een taalkundig trucje een tekstversie die intern politiek verkoopbaar is.

Is dat diplomatiek vernuft van Rutte? Misschien. Maar het is ook pure windowdressing. Want het probleem is niet opgelost – het is alleen even stilgelegd.

Spaanse premier Pedro Sánchez verzette zich fel. Hij noemde het voorstel “onverenigbaar met onze verzorgingsstaat” en sprak zich expliciet uit tegen de verhoging naar 5 procent. In plaats van een breuk te forceren, paste Rutte de slotverklaring aan. Niet meer: “wij zeggen toe,” maar: “bondgenoten zeggen toe.”

Wat is het verschil? Politiek gezichtsverlies vermijden. Wat blijft: Spanje zegt letterlijk dat het zich niet aan de norm gaat houden. Madrid denkt 2,1% genoeg is – terwijl de NAVO het rekent op 3,5%. De rekenmachine liegt niet, maar Sánchez blijft bluffen.

Trump, de drijvende kracht achter de 5%-norm, zal weinig geduld hebben met dit soort semantische compromissen. Hij heeft eerder al duidelijk gemaakt: landen die te weinig betalen, kunnen geen bescherming verwachten.

Voor Rutte is het “gelukt” omdat hij een slotverklaring krijgt die bruikbaar is voor de buitenwereld. Voor Trump is het niet gelukt zolang landen als Spanje net doen alsof ze meedoen, maar onderaan bungelen met 1,2%.

Het wordt dus nog spannend als de Amerikaanse president oog in oog komt te staan met Sánchez. Reken maar dat hij daar een harde boodschap voor heeft.

De lidstaten kwamen er ook niet uit over een jaarlijkse verplichte stijging van het defensiebudget, zoals Rutte had voorgesteld. 0,2% stijging per jaar – keurig getrapt, beheersbaar – maar zelfs dat bleek voor veel landen te veel gevraagd.

Dus wat is nu afgesproken? Een deadline van 2035. Dat is tien jaar. Tien jaar vol verkiezingen, wisselende regeringen, economische tegenvallers, en excuses.

Wie denkt dat al die landen tegen die tijd 5% van hun bbp uitgeven aan defensie, gelooft nog in sprookjes.

Mark Rutte mag dan een akkoord binnengehaald hebben dat op papier solide oogt, de praktijk vertelt een ander verhaal. Spanje is al los aan het weken. De rest van Europa heeft géén zin in extra jaarlijkse stijgingen. En het enige dat overeind blijft, is een zinvolle maar vrijblijvende verklaring die geen enkel land juridisch bindt.

De NAVO mag dan spreken van “historisch succes.” Maar als zelfs je eigen lidstaat (Spanje) binnen 24 uur zegt: “Ik doe niet echt mee”, dan weet je: dit is diplomatie met valse ondertitels.