Eritreeërs overspoelen Ter Apel: nieuwe asielgolf zet druk op systeem

Want naast de schrijnende verhalen over onderdrukking en dwangarbeid in Eritrea – en ja, die bestaan onmiskenbaar – is er nog een ander, ongemakkelijker verhaal. Een verhaal dat politici liever negeren: dat onder deze vluchtelingenstroom ook mensen zitten die loyaal zijn aan het dictatoriale regime, en die hier in Nederland doorgaan met wat ze in Eritrea deden: onderdrukken, controleren, geld afpersen.

Nog geen jaar geleden waren het gemiddeld zo’n 70 Eritreeërs per maand die zich meldden bij Ter Apel. Nu zijn dat er meer dan 1000 in twee maanden tijd. Daarmee overtreffen ze zelfs de Syrische instroom. Dat is geen toeval, en ook geen kwestie van “plotselinge omstandigheden”.

De werkelijke reden? Verruimde voorwaarden en een zwak toelatingsbeleid. In 2024 werden de criteria voor Eritrese asielzoekers soepeler, en dat is duidelijk niet onopgemerkt gebleven. Het inwilligingspercentage is nog steeds 83 procent – absurd hoog. En dat in een tijd waarin Nederland kraakt onder de opvangdruk.

De situatie in Eritrea is inderdaad rampzalig: geen persvrijheid, geen rechtspraak, geen toekomst. Jongeren worden op jonge leeftijd al het leger ingedreven – en komen daar hun hele volwassen leven niet meer uit. Wie daaraan ontsnapt, verdient onze bescherming.

Maar – en dit is cruciaal – niet iedereen komt hierheen om te ontsnappen. Sommige Eritreeërs zijn handlangers van het regime, infiltreren de diaspora en innen zelfs geld voor de dictator vanuit Nederland. De zogenaamde 'diasporabelasting' – 2% van het inkomen van Eritreeërs in het buitenland – wordt hier soms zelfs met intimidatie afgedwongen.

Er zijn talloze gevallen bekend waarin regimegezinde feesten uit de hand liepen, waarbij tegenstanders van de dictator werden bedreigd of aangevallen. En diezelfde mensen krijgen hier asiel? Woning? Voorzieningen?

Wie controleert dat? Wie selecteert aan de poort?

De Eritrees-Nederlandse journalist Habtom Yohannes waarschuwt in De Telegraaf dat onder de nieuwe asielzoekers ook mensen kunnen zitten die loyaal zijn aan het regime. Hij stelt terecht dat bescherming geboden moet worden aan wie écht moet vluchten – maar dat er streng geselecteerd moet worden om misbruik van het asielsysteem te voorkomen.

Maar de IND laat weten dat ze slechts “per geval” toetsen. Dat politieke voorkeur “niet doorslaggevend hoeft te zijn”.

Sorry? Niet doorslaggevend? Dus we geven mogelijk onderdrukkers een verblijfsstatus in een vrij land, omdat ze netjes hebben gelogen bij het loket?

Sommigen zullen tegenwerpen dat Eritreeërs het economisch goed doen in Nederland. En dat klopt: na tien jaar heeft tweederde een baan, vaak in laaggeschoold werk. Maar ondertussen worden politiek geladen conflicten uit Eritrea hier uitgevochten op Nederlandse bodem.

De langetermijnrisico’s zijn duidelijk: parallelle samenlevingen, politieke spanning binnen gemeenschappen, en buitenlandse inmenging in onze rechtsstaat. Als we hier geen paal en perk aan stellen, creëren we onze eigen multiculturele tijdbom.

Eritrea is een dictatuur, dat lijdt geen twijfel. En wie daar werkelijk voor zijn leven vreest, verdient asiel. Maar dat betekent niet dat we onze grenzen maar moeten openzetten voor elke Eritreeër die een vluchtverhaal opvoert. Zeker niet als we weten dat het regime zelf invloed probeert uit te oefenen via zijn 'vluchtelingen'.

Nederland moet eindelijk weer selectief durven zijn. Hard aan de poort, rechtvaardig in de procedure, maar streng waar nodig. Anders ondermijnen we ons eigen asielbeleid én onze veiligheid.

Geen naïviteit meer. Tijd voor gezond verstand.